جشنواره جهانی معماری (WAF) یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی حرفه‌ای و رقابتی در حوزه معماری معاصر است؛ رویدادی که هر ساله معماران، طراحان، کارفرمایان، ناشران و منتقدان را از سراسر جهان گرد هم می‌آورد تا بهترین پروژه‌های معماری جهان را در فضایی رقابتی، داوری‌شده و الهام‌بخش به نمایش گذارند.
معماران ایرانی برنده در World Architecture Festival (WAF) ۲۰۲۵
-
پروژه‌های ساخته نشده :
“Competition entries”
جایی که زمین به یاد آورده شد: محور میراث و امید
طراح: ایده و اجرا
معماران مسئول: مسعود نعمتی، علی نعمتی
محل طرح: بم
یاد، ویرانه‌ها و باززایش: بازتنیدن بافت بم
در بامداد ۵ دی‌ماه ۱۳۸۲، زمین‌لرزه‌ای سهمگین شهر تاریخی بم در جنوب شرقی ایران را درنوردید. این فاجعه، جان نزدیک به ۶۰ هزار نفر را گرفت و شهر را به ویرانه‌ای خاموش بدل ساخت. در میانه‌ی این ویرانی، ارگ بم—بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان—اگرچه آسیب جدی دید، اما همچنان ایستاد؛ ایستاده نه به‌عنوان یک بنای فیزیکی، بلکه به‌مثابه نماد حافظه‌ی تاریخی، هویت فرهنگی، و اراده‌ی زیستن.
در دو دهه پس از این واقعه، روندی پیچیده و چندلایه از بازسازی شهر آغاز شد. از زیرساخت‌ها و مسکن گرفته تا صنایع و خدمات شهری، باززنده‌سازی بم مسیری دشوار و پیوسته بود. اکنون اما، پس از گذر از مرحله‌ی احیای کالبدی، شهر در آستانه‌ی فصل جدیدی از رشد فضایی و بازآفرینی معماری قرار گرفته است.
محوری فرهنگی، از دل تاریخ تا افق آینده
پروژه‌ی «جایی که زمین به یاد آورد» بر آن است تا با ایجاد یک محور فرهنگی–توریستی–تجاری در دل شهر بم، نه‌تنها کالبدی تازه، بلکه روایتی نوین از پیوند میان گذشته و آینده، حافظه و خیال، انسان و سرزمین ترسیم کند.
فرم خطی سایت پروژه، بستر مناسبی برای بازخوانی تیپولوژی بازار ایرانی فراهم می‌آورد—الگویی ریشه‌دار در حافظه‌ی شهری این اقلیم. طراحی این محور با الهام مستقیم از بازار تاریخی کرمان صورت گرفته است؛ الگویی که یکی از کهن‌ترین و کامل‌ترین مصادیق این گونه‌ی شهری در معماری ایران محسوب می‌شود.
در عین حال، اشاراتی به فرم‌ها، مصالح و زبان فضایی ارگ بم در بافت پروژه حضوری پررنگ دارند. این هم‌نشینی آگاهانه، نوعی تداوم نمادین و عاطفی میان کاربر و فضا پدید می‌آورد.
معماری پاسخ‌گو به اقلیم، فرهنگ و خاطره
در مواجهه با اقلیم گرم و خشک بم—با دمایی که در تابستان‌ها از ۴۵ درجه نیز فراتر می‌رود—طراحی پروژه بر اساس راهکارهای اقلیمی و غیرفعال انجام شده است. طاق‌نماهای سایه‌دار، بادگیرها، تراکم بالای بافت، فروبردن بخشی از فضاها در زمین، و فرم‌های حجمی منسجم از جمله راهبردهایی‌اند که آسایش حرارتی را بدون اتکا به فناوری‌های پرمصرف تأمین می‌کنند.
همچون سنت کهن «شهر–باغ» در تاریخ ایران، پروژه با کاشت نخل‌های مقاوم به خشکی، مسیرهای سبز و آب‌نماهای پراکنده در سایه، به فضایی دلنشین، پایدار و زنده بدل شده است. این عناصر در کنار یکدیگر، ضمن خلق ریزاقلیم مناسب، حس زیستن در دل یک باغ تاریخی را برای ساکنان و بازدیدکنندگان تداعی می‌کنند.
شریان شهری برای حیات دوباره
برخلاف پروژه‌هایی که تنها بر یک عملکرد تمرکز دارند، این محور فرهنگی، بستری پویا و چندعملکردی برای گردهمایی، نمایش، تجارت و میزبانی فراهم می‌سازد. حضور فضاهای فرهنگی، بازارچه‌های بومی، کافه‌ها، اقامتگاه‌ها و میدان‌های عمومی، این محور را به قلب تپنده‌ای برای بازگرداندن زندگی شهری به بم بدل می‌سازد.
نکته برجسته این طرح، هوشمندی عاطفی آن است—توان آن در مواجهه با ویرانی، نه به‌عنوان نقطه پایان، بلکه به‌عنوان خاستگاه آفرینش. پروژه‌ای که از دل خاکستر، بنای امید برمی‌افرازد؛ نه با حذف گذشته، بلکه با خوانش دوباره‌ی حافظه‌ی خاک.
آینده‌ای بر پایه‌ی حافظه‌ی زمین
پروژه‌ی «جایی که زمین به یاد آورد»، فراتر از یک مداخله‌ی کالبدی، بیانیه‌ای فرهنگی است. بیانیه‌ای که با بهره‌گیری از زبان معماری، حس مکان، اقلیم، و ساختار اجتماعی، به جستجوی هویتی نو می‌پردازد—هویتی که ریشه در خاک دارد، اما به افق‌های پیشِ‌رو چشم دوخته است.
این طرح، به‌عنوان یکی از آثار برگزیده‌ی جشنواره جهانی معماری WAF در سال ۲۰۲۵، نمونه‌ای درخشان از بازآفرینی شهری پس از بحران، همزیستی با تاریخ و پاسخ‌گویی فرهنگی–اقلیمی در معماری معاصر ایران به شمار می‌رود.
-
طراحی داخلی :
“Retail”
اولین فروشگاه حضوری دیجی کالا
طراح: دفتر طراحی و معماری مرز
معمار مسئول: هومن طالبی
محل پروژه: تهران
عکاس: دید استودیو
جهت دستیابی به اطلاعات این پروژه به این صفحه از سایت مراجعه کنید.
معرفی پروژه و مفهوم
ورود تجارت الکترونیک به عرصه‌ی فروشگاه‌های فیزیکی، روندی رو به رشد است که با تغییر نگرش دوران اوایل قرن بیست‌ویکم درباره دیجیتالی شدن کامل کسب‌وکارها همراه شده است. دیجی‌کالا، بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک ایران و منطقه خاورمیانه با بیش از ۳۰ میلیون بازدیدکننده منحصربه‌فرد ماهانه، اکنون گام به عرصه فروش حضوری گذاشته است. با وجود سهم محدود تجارت الکترونیک در بخش کلی فروش موبایل، یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های کسب‌وکار دیجی‌کالا، این حضور فیزیکی فرصت بزرگی برای توسعه تجربه مشتریان فراهم می‌کند.
ویژگی‌های طراحی
- خلق تجربه‌ای نوآورانه از سفر مشتری که با فضاهای چندحسی و تعاملی بازتعریف شده است.
- سه ساختار استوانه‌ای از سقف آویزان شده‌اند که به عنوان «درگاه‌های تجربه» مشتریان را به تعامل مستقیم و زنده با محصولات دعوت می‌کنند.
- پروجکشن‌های تعاملی روی دیوارها، کالاهای انتخاب شده را شناسایی کرده و اطلاعات اختصاصی و نحوه استفاده از آنها را به صورت جذاب نمایش می‌دهند.
- ساختار مارپیچی پایه‌های نمایش کالا، جریان بازدید را طبیعی و پویا می‌کند و بخش‌های مختلف فروشگاه را به شکلی شبیه به تجربه کاربری فروشگاه آنلاین به هم مرتبط می‌سازد.
- تضاد چشمگیر بین کف و سقف، که هر دو فراتر از مرزهای سنتی خود امتداد یافته‌اند، فضا را به محیطی مجسمه‌گون و غوطه‌ور تبدیل کرده است.
- برخلاف روند رایج شفافیت کامل که معمولاً باعث یکنواختی و احساس نظارت می‌شود، طراحی فروشگاه فضایی برای کشف و کنجکاوی خلق کرده که دیدی کامل و بی‌پرده به تمامی بخش‌ها فراهم می‌آورد.
- تلفیق هنرمندی محلی با فناوری ساخت دیجیتال، با استفاده از تکنیک‌های سنتی و فناوری‌های پیشرفته برای اجرای دقیق و هماهنگ.
خلاصه
فروشگاه پرچمدار دیجی‌کالا، پلی نوآورانه میان دنیای دیجیتال و فروش حضوری است که تجربه خرید را فراتر از صرفاً انتخاب کالا به فضایی چندحسی، تعاملی و پر از کشف تبدیل می‌کند. این پروژه نمونه‌ای برجسته از تلفیق فناوری دیجیتال، معماری نوین و هنر محلی است که بازتعریفی مدرن از تجربه فروشگاه‌های فیزیکی به شمار می‌رود.
-
تقدیر شده:
پروژه آینده: Education
چهارگانه یادگیری
طراحان: دفتر طراحی و معماری مرز، شرکت ارش
معمار مسئول: هومن طالبی، پانته‌آ اسلامی، علیرضا شرافتی
محل طرح: بندر دیلم
گفتگوی فضایی چهار مدرسه در بستر جداسازی و پیوستگی
«چهارگانه یادگیری» مجموعه‌ای آموزشی است متشکل از چهار مدرسه که به‌صورت درهم‌تنیده در یک سایت جای گرفته‌اند: دبستان و دبیرستان برای دختران و پسران. در شرایطی که جداسازی فیزیکی سختگیرانه بین مدارس دخترانه و پسرانه الزام است، معماری این پروژه نه به تقویت جدایی، بلکه به نرم و هوشمندانه‌ترین شکل ممکن به کاهش این مرزها می‌پردازد، بدون آنکه قوانین را نقض کند.
مرزها درهم می‌شکنند، ارتباط‌ها ساخته می‌شوند
سازماندهی پروژه با در نظر گرفتن چهار مدرسه، به شکل یک کل متحد صورت گرفته اما عملکرد هر بخش جداگانه است. محدودیت‌های فضایی به فرصتی برای نزدیکی، تبادل و دید متقابل تبدیل شده‌اند. گروه‌های سنی در هر جنسیت (دبستان و دبیرستان) در مقابل هم قرار گرفته‌اند تا پیوستگی و پیوسته‌گی مراحل آموزشی حفظ شود.
حیاط‌ها و گذرگاه‌های نرم، نماد مقاومت آرام
فضاهای باز به جای یک فضای وسیع و مرکزی، به حیاط‌های کوچک و در هم تنیده تجزیه شده‌اند که توسط راهروهای سایه‌دار و خمیده به شکل حرف S به هم متصل می‌شوند. این فضاهای واسط، امکان یادگیری غیررسمی، حرکت آزاد و مشاهده را فراهم می‌کنند؛ نوعی «رقص فضایی» که به شکلی زیرپوستی با جداسازی مقابله می‌کند.
یادگیری فراتر از کلاس
آموزش در گذرگاه‌های نیمه‌باز که به گالری‌های موضوعی تبدیل شده‌اند جریان می‌یابد؛ فضاهایی با محوریت علوم و فناوری، ریاضیات و هندسه، و هنر که پروژه‌ها و آزمایش‌ها را به نمایش می‌گذارند و تجربه یادگیری مداوم و تعاملی را به کل مجموعه منتقل می‌کنند.
فضاهای مشترک، رشد جمعی
کتابخانه‌ها و کارگاه‌ها بین مدارس ابتدایی و متوسطه مشترک‌اند تا همکاری بین سطوح آموزشی تقویت شود. ارتباطات بصری میان فضاها با حیاط‌های مجاور افزایش یافته است. طراحی انعطاف‌پذیر با مبلمان متحرک و فضاهای نیمه‌باز، امکان سناریوهای یادگیری پویا را فراهم می‌کند.
کلاس‌ها با جداکننده‌های قابل جابجایی تفکیک شده‌اند تا امکان تغییر چیدمان و تنظیمات آموزشی متفاوت فراهم گردد؛ فضایی که به معلمان و دانش‌آموزان اجازه می‌دهد فعالانه محیط یادگیری خود را شکل دهند.
ورزش و اجتماع؛ پیوند مدرسه و شهر
فضاهای ورزشی مرکزی نه‌تنها پاسخگوی نیازهای آموزشی هستند بلکه پس از ساعات مدرسه، به روی جامعه باز می‌شوند و نقش مهمی در ایجاد پیوند میان مجموعه آموزشی و بستر شهری ایفا می‌کنند.
پروژه «چهارگانه یادگیری» نمونه‌ای برجسته از معماری معاصر است که چگونه می‌توان محدودیت‌های قانونی و فرهنگی را با خلاقیت و طراحی هوشمندانه به فرصتی برای ایجاد فضاهای انسانی، پویا و در عین حال پایبند به ارزش‌ها تبدیل کرد.
جهت دستیابی به دیگر اخبار معماری به این بخش از سایت مراجعه کنید.