- خانه
- معرفی پروژه
- طراحی معماری
- دفترکار – گالری مکعب آبی
پروژه اداری مکعب آبی، شوروم و دفتری برای یک انتشارات در منطقه بهار تهران واقع در ساختمانی پنجاه ساله بود. در ابتدا که این پروژه به دفتر ما ارائه شد، در وضعیت اولیه، کد ارتفاعی ورودی پروژه با کوچه برابر بود و واحد در تراز پایین تر از همکف قرار داشت. به همین علت ارتفاع سقف هنگام ورود به پروژه در بخش اول آن ۲ متر بود.
بخش دوم و سوم توسط مفصلی با یک پله ۱۵ سانتی متری به کد ارتفاعی پایین تری می رسید که ارتفاع سقف این فضا برابر با ۲.۱۵ متر می گردید و در نهایت امر اصلی ترین معضل این پروژه ارتفاع کف تا سقف بود این موضوع باعث می شد که اکثر کاربری ها را در عملکرد از ما بگیرد و سبب عدم توانایی از بهرهوری درست از فضا در اکثر عملکردها و کاربریها میگردید و همچنین ما را در طراحی کف و سقف محدود میکرد. به همین علت اولین پروسه ای که ذهن ما را درگیر کرد، حل معضل ارتفاع و نحوه ی رسش به بنا بود. نکته بعدی تناسبات طولی پروژه بود. پروژه شامل سه بخش اصلی بود و به علت نوع تناسبات خطی پروژه، این واحد بیشتر به صورت یک دالان دیده می شد و به دلیل عدم نورگیری مناسب از وجه شمالی( قرار داشتن در تراز پایین تر از همکف ، مجاورت نمای واحد با خیابان و سایه افکنی ساختمانهای بلند مقابل آن در کنار عرض کم معبر) و وجود دیوارهای بلند در حیاط انتهایی از ورود نور به داخل بنا جلوگیری میکرد. بنابراین این واحد به شدت واحد تاریکی بود. اولین تصمیم جابه جایی فضاهای سرویس دهنده پروژه یعنی سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه بود. به علت تغییر کاربری پروژه و تبدیل آن به یک واحد اداری چند عملکردی و همچنین به دلیل اینکه کارفرما نظر مشخصی در رابطه با ریز فضاهای مورد نیاز خود نداشت، راه حل ما طراحی پلانی آزاد با فضاهای منعطف بود تا بتوانیم هم فضاهای چند عملکردی و هم فضاهایی با کاربری های جدید داشته باشیم.
این پروژه مربوط به یک دفتر انتشارات بود که فضایی برای ارائه محصولات خود مانندکتاب و تجهیزات جانبی سفر نیاز داشت. طبیعتا فضای مختصری برای گفت و گو در میان این آثار نیاز بود. فضاهایی مانند سرویس بهداشتی و آبدارخانه نیز به عنوان فضای سرویس، باید در کنار فضای اصلی اتاق مدیریت به عنوان لکههای اصلی پروژه قرار می گرفت.
به علت همنشینی دو حیاط انتهایی پروژه و واحد همسایه (از آنجایی که مالک واحد پایین دست نیز کارفرمای پروژه ی مد نظر بود) ما توانستیم این دو حیاط را که در ارتفاع های متفاوت حول دیوارهایی قطور محصور بود را به یکدیگر مرتبط کنیم. انفصال بین این دو حیاط باعث شده بود که نور طبقه پایین مسدود گردد و این مالکیت مشترک نیز برای کارفرما امتیازی نداشت. از طریق یک پله سبک سعی بر آن شد تا ارتباطی کوتاه مابین این دو حیاط بدون کاستن از نور پنجره طبقه پایین بوجود بیاید. پس در انتهای هر دو واحد حیاطی باز در دو سطح بوجود میآمد.
ما این پروژه را با چند پرسش آغاز کردیم:
۱- چه اتفاقی قرار است در این پروژه بیافتد؟
۲- با توجه به مشخص نبودن برنامه پروژه، چه عملکردهایی را میتوان برای آن مقرر شد؟
۳- این پروژه چه خدمات جدیدی به سرویس دهی موجود این انتشارات می تواند بیافزاید؟
۴- چگونه می توانیم به یک فضا بندی یا زونینگ مناسب، با توجه به تناسبات طولی موجود در پروژه برسیم؟
۵- چگونه به ارتفاع مناسب تری طبق استاندارد برسیم؟
۶- چگونه تأسیسات جدید مورد نیاز را به صورت نمایان در پروژه داشته باشیم؟
برای هر کدام از این پرسش ها سعی بر آن شده تا به بهترین راه حل ممکن دست یابیم و همانطور که پیش تر اشاره شد، موضوع اصلی مورد بررسی ارتفاع بود. مسلماً در پروژه ای با ارتفاع سقف دو متر، امکان طراحی سقف کاذب وجود ندارد و ناچارا باید با استفاده از تکنیک های ساخت، تأسیسات مکانیکی و برقی، زیر ساختهای پروژه را حل کرد و یا اینکه این عناصر را به صورت نمایان دید.
زمانی که تخریب پروژه شروع شد یک طاق ضربی زیر گچ کاری های نازک سقف وجود داشت. این طاق ضربی به علت این که یکی از ماهیتهای اصلی ساختمانهای دورهی پهلوی اول و دوم را بیان می کرد برای ما نقطه عطفی بود و از ابتدا سعی کردیم که این عنصر را حفظ کنیم و به آن بها دهیم. به همین جهت در مراحل مختلف اجرا، حتی بخش هایی از طاق نیز ترمیم شد تا بتوانیم آن را به صورت نمایان ببینیم. پس به تبع آن برای حل مسأله تأسیسات روی سقف از جمله برق و مکانیک ناچار به ساخت اتفاقاتی درکف و سقف بودیم. به همین دلیل سعی بر آن شد تا در طراحی پلان معکوس این پروژه تقاطع هایی صفحه گونه ببینیم و انتقال لوله های تأسیساتی را در داخل این صفحه ها حل کنیم و به کمک آن بتوانیم لکه گذاری پروژه را تعریف کنیم.
شروع عملیات کارگاهی با کندن کف جهت رسیدن به ارتفاعی مطلوب بود و با توجه به پی موجود ساختمان توانستیم با این عمل حدود سی سانتی متر به این ارتفاع اضافه کنیم و در نهایت به کد ارتفاعی ۰.۴۰- متر برسیم. طی این عمل میتوانستیم از کوچه توسط دو پله جدید وارد بنا شویم و ارتفاع سقف تا کف مفید را نیز به ۲.۴۰ متر برسانیم که ارتفاع نسبتا معقولی بود. در بخش هایی که مسیر های حرکتی پروژه بودند سعی کردیم هیچ دخل و تصرفی در سقف نداشته باشیم تا ارتفاع 2.40 متر را به صورت خالص داشته باشیم. در فضای باکس آبی چند عملکردی و فضای فروش که فضای کار تلقی می شدند و تحرک در آنها کمتر بود این صفحه ها در سقف دیده شدند و مسائل تأسیساتی تا حدودی حل شد. بسیاری از لوله های برق نیز در کف حل گردید تا دخالت ما در سقف اصلی به حداقل رسد.
نکته ی پر اهمیت بعدی ایجاد یک فضای میان (مفصل) بود. از جمله مسائل ایجاد شده در پروژه های خطی، راهرو شدن پروژه است که به علت عرض کم در بخشهایی، فضاها به راهرو تشابه پیدا میکنند.در حقیقت تلاش ما در این پروژه بوجود آوردن یک فضای میان در مرکز این فضای طولانی بود تا این تشابه را از بین ببریم، این تناسبات طولی و عرضی را بشکنیم و یک فضای مکث و مجال بوجود بیاوریم و فرصت کمی تأمل را به بازدیدکننده دهیم. تأکید اصلی پروژه بر روی همین فضای مکث می باشد، که باکس آبی نام گرفته است. از رنگ آبی با توجه به نماد بصری انتشارات (رنگ آبی کبالت، کد رنگی: ۳۷،۶۴،۱۴۳) استفاده کردیم و تلاش بر این بود که تا حد امکان این فضای مکث را بزرگتر کنیم و اگر برای رسیدن به این منظور سرویس و آشپزخانه وضع موجود را تخریب نمی کردیم به تناسب مناسبی دست نمی یافتیم. در هنگام تخریب دیوار اتاق موجود یک ستون و لوله فاضلاب اصلی آب باران ساختمان که در دیوار اصلی اتاق بود نمایان شد. این امر امکان گشایش فضای میان را از ما میگرفت. این دو عنصر، در کنار هم با فاصله کمی از یکدیگر قرار داشتند. قسمت انتهایی لوله به صورت کامل تخریب شده بود که اگر این اتفاق در حین پروژه ما رخ نمی داد، بعدها برای ساختمان مشکلات جدی بوجود میآورد.
در هنگام تعمیر و تخریب این ستون و رایزر تأسیسات به این ایده رسیدیم که از این عنصر به عنوان یک المان دکوراتیو در پروژه استفاده کنیم، نمایان و واقعی، که هم باعث بازتر شدن فضای باکس آبی شود و هم به عنوان یک المان اصلی در پروژه کارایی داشته باشد. این مورد که به عنوان یک عنصر دکوراتیو و جدی پروژه قد علم کرده است، هم هویت بصری خاصی به آن بخش پروژه القاء میکند و هم ذات درون پروژه را نمایان میکند، حقیقت ساختمان. ما در این پروژه عنصری را پنهان نکردهایم و سعی کردهایم با ماهیت پروژه به گرافیک محیطی مناسب و درست برسیم.کما این که این عنصر ترکیب بندی پلان این بخش را بهتر میکرد. به دلیل اینکه در هنگام بازسازی ناچار به تعویض لوله شدیم و نیاز به دریچه بازدید داشتیم و به دلایل زیبایی شناسانه قسمت پایینی این عنصر به صورت بسته طراحی شد، که از طریق برخورد وسایل و کفش دچار مشکل نشود. همچنین ارتفاع این بخش بسته با اکابه پنجره فضایی که در امتدادش بود در یک راستا قرار گرفت.
در مورد نورپردازی باکس هم از آنجایی که تلاش بر این بود که خلوص این فضا حفظ شود از نور های حاشیه ای در عمقهای بوجود آمده در سقف استفاده شده است و المانی مجزا را به عنوان منبع نور نمایان در جدارههای این باکس قرار ندادهایم. این باکس بیشتر فضای گفت و گو افرادی است که وارد پروژه میشوند. این مفصل افراد را از فضای شماره یک به فضای شماره دو منتقل میکند. در معماری ایران از این دست فضاها زیاد استفاده میشده است. اتفاق اصلی پروژه همین جا است، کمی مکث.
این فضا ماهیت خود را از فضاهای قبل و بعد خود میگیرد. در حقیقت تأثیر اصلی را روی مخاطب میگذارد و به همین علت با تغییر رنگ و متریال، این باکس را به عنوان فضایی تأثیرگذار و خاطره انگیز در پروژه بوجود آوردیم. در کیفیت فضایی و تک تک عناصر و جزییات در این بخش سعی در خالص گرایی شده است، تا فضا به عنوان یک کل واحد برای مخاطب درک شود. سعی ما بر آن بوده که با کیفیت فضایی جذاب این سکانس از پروژه را برای مخاطبینی که برای اولین بار وارد این فضا میشوند خاطره انگیز کنیم و آن را به تبدیل به سوژهای جذاب و متنوع برای پس زمینه عکسها، فضایی برای جشن امضای کتاب، نقد فیلم و یا حتی ارائه محصولات خاص مجموعه کنیم.
در قسمت انتهایی پروژه شاهد دو بخش تفکیک شده هستیم. در بخش اصلی، فضا را به گونهای تعبیه کردیم که هم بتواند سالن کاری برای مجموعه باشد و هم عملکرد جدیدی را به عنوان گالری به مجموعه اضافه کند. تا مسیر های جدیدی نیز برای حرفه این مجموعه ایجاد کنیم. نورپردازی و جداره سازیهای مربوط به گالری نیز برای این قسمت از پروژه تعبیه شده است، طراحی جزییاتی خاص برای آویز شدن آثار، نقشه ها، تابلوها و محصولات در بین جداره دیوار و سقف ایجاد شد به نحوی که این عناصر در هنگام گذر به چشم نیایند.
چفتهایی فلزی در کف مجموعه به عنوان خطوطی تعریف کننده تناسبات و لکه گذاریهای اصلی پروژهاند. همین خطوط و جزییات جداره ها به حیاط امتداد پیدا کرده و حیاط را به بخشی از فضای دیداری محوطه داخلی تبدیل کرده است تا امکان سرویس دهی فضاها به یکدیگر فراهم شود. به دلیل کم بودن عرض پروژه در قسمت انتهایی تصمیم بر استفاده از جداره شفاف جداکننده شد و برای تفکیک دو فضا از کرکره کنترلی استفاده کردیم. این پتانسیل به پروژه اضافه شد تا در زمانی که جلسات در این اتاق برگزار میشود دید کنترل شده ای به فضای گالری داشته باشیم. این پنجره یک تکه باعث بازتر دیده شدن فضا شده است. اتفاق نهایی که در بخش بندی پروژه صورت گرفت، با تغییری درجزییات قرارگیری و جدارههای سرویس بهداشتی و بازشوهای آن توانستیم اتاق کنفرانس و مدیریت را از سرویس مجزا بهرهمند کنیم.
The “BLUE CUBE” is an administrative multifunction project, an office and a showroom for a publication house located in a fifty-year-old building in 7th district, Bahar St, Tehran.
In the beginning, when this project was presented to our studio, according to the initial situation, the entrance level was equal to the alley level, so the unit height was about two meters which was not proper. The second and third parts were 15 cm lower than the main level so the unit height was increased to 2.15 meters. The main problem of this project was the unit height that prevented us from being able to use space properly in most functions and also limited us in floor and ceiling design.
The first process that occupied our mind was to solve the height and entrance problem. The next point was the longitudinal proportions of the project. The project consisted of three main parts and due to the type of linear proportions of the project, this unit was more like a corridor. Because of the lack of proper daylight, vicinity of the unit facade with the alley, high buildings shading over it, and having a surrounded backyard daylight was blocked these added up to a dark unit.
The first decision was to alter the service spaces of the project. Such as the bathroom, toilet, and kitchen. As the client requested a multifunctional space we decided to have an open space plan in order to have a flexible space to respond to the multitude of uses. This project was for a publication house and according to the publication’s activity, space-programming was specified which included a retailing, a free talk space, management office, conference room and service zone.
Due to the coexistence of the two yards of the project and the lower units, we were able to link the yards, which were surrounded by thick walls. The separation between the two yards had blocked the daylight entering the lower level unit. Through a light stair, an attempt was to establish a short connection between the two yards without reducing the daylight for the lower level unit. This has caused to create two yards in different levels.
We started this project with a few questions:
What is going to take place in this project?
According to the unspecified program of the project, what functions can be assigned to it?
What new services can be added to the existing ones of the publication house?
How can we achieve proper zoning, according to the longitudinal proportions of the project?
How to reach an appropriate height according to the standard?
How to have exposed required utility?
With each of these questions, it tended to achieve the best possible solution. As it was mentioned before, the main considerable subject was height. Indubitably it is impossible to design a dropped ceiling in a project with such a short ceiling level (about 2 meters). Inevitably in order to solve project infrastructure problems, usage of constructional techniques, mechanical and electrical utilities were proper solutions. Also, it is possible to design them as exposed elements.
At the beginning of the deconstruction, a barrel vault appeared underneath the ceiling finishing. As this barrel vault expressed one of the main building identities in the first and second Pahlavi periods, it became an important element of our design. Consequently, it was tended to design surface-like intersections in ceiling plan, and throughout this technique, utility pipes were spread inside them, this had led us to a better zoning plan.
For project height standardization, the first move was to demolish the floor as much as the building foundation could let us. Due to this procedure, ceiling height had increased from 2.00 to 2.40 meters. In addition, two more steps were required for project entrance.
Now that the floor was to be rebuild a lot of electrical utilities could have been placed into it and as a result, a linked dropped ceiling was no longer necessary. The essential requirements were to create a joint space. Among the problems of linear projects is their similarity to long and useless corridors due to their small width. To prevent this resemblance it was tended to create a joint space (a pause space) in the middle of this plan to fracture the longitudinal proportions of it and to give some time to the passengers to ponder.
The Projects main idea is based on this box looking space called the “Blue Cube”. The blue color was inspired by the publication logo (Cobalt blue, code: R: 37 G: 64 B: 143).
The bigger this pause space could have been, the better it could have functioned. Achieving this proportion, was not possible without destroying the walls of the management room, bathroom, and kitchen of the previous plan. Through this destruction, a column and a drain pipe appeared in the blue cube which used to be hidden inside these walls. In order to be able to rebuild new walls without losing the opening that was made in the space, the most reasonable solution was to keep these elements exposed, to use them as a monument rose the unit itself, to reveal the true identity of the building.
The importance of this decision was not to hide any elements in this project, from structure to utility pipes, unlike how they are commonly placed underneath layers of finishing. To use these two elements located close to each other next to the management room, as a monument, they were fixed for aesthetical reasons and also to prevent any future damages to the drain pipe the lower part of it was designed like a box.
Due to the Lighting Design of the blue cube, marginal lights were used in the depth of the ceiling in order to keep the purity of space because of that other distinct elements have not been installed.
This cube is a specific space for gathering and communication that leads people from the first place to the second place. The main point of the project is this space which is called pausing space and this feature has been used in the architecture of Iran frequently. This space has the main effect on visitors, Previous and next spaces of this cube define its identity. We attempted to create a memorable space by changing the color and the material.
Spatial quality and designing each element and layouts in this part tended to keep the pureness so that space could be seen as a unified whole and create an appealing sequence for visitors who enter the project for the first time, so to make it memorable for them also to create diverse uses like book autograph celebration, movie criticism and presentation of specific products.
There are two separated parts at the ending zone of the project. The main zone is improvised for both uses such as office and a new function as a gallery. Gallery lighting and wall designing have also been installed for this part of the project. Special details were designed to hang drawings, paintings, maps, and products between the wall and ceiling so to make these elements invisible.
The metal notches were designed on the floor to describe the project’s main proportions that are extended to the backyard in order to visually connect inner and outer spaces. Due to The narrow width of the third zone, it was decided to use the transparent wall between the gallery and management room .Moreover, moveable shades used to separate these two spaces to create a controllable view, also this integrated window helped to widen the space. The last point was changing the restroom wall layouts and its openings in order to create a separate restroom for management and the conference room.
” تمامی حقوق مادی و معنوی محتوا متعلق به پایگاه خبری جهان معماری می باشد “