- خانه
- معرفی پروژه
- پروژه های خارجی
- فرودگاه بینالمللی ملکه علیا | Queen Alia International Airport




























معمار: Foster + Partners
سال: 2013
شهر: امان
کشور: اردن
عکاس: Nigel Young / Foster + Partners
توضیحات پروژه ارائهشده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)
فرودگاه دارای طراحی غیرفعال (Passive Design) بسیار کارآمدی است که الهامگرفته از سنتهای بومی بوده و بر پایهی یک راهحل ماژولار و انعطافپذیر شکل گرفته است تا امکان گسترش در آینده را فراهم کند. این بنای جدید، جایگاه شهر را بهعنوان قطب اصلی منطقهٔ شامات (Levant) تثبیت میکند و به فرودگاه اجازه میدهد طی بیستوپنج سال آینده سالانه ۶ درصد رشد کند؛ بهگونهای که ظرفیت آن از ۳.۵ میلیون به ۱۲ میلیون مسافر در سال تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد.
در پاسخ به اقلیم اَمان، جایی که دمای هوا در تابستان میان روز و شب بهطور قابلتوجهی متغیر است، ساختمان عمدتاً از بتن ساخته شده است؛ جرم حرارتی بالای این ماده کنترل طبیعی شرایط محیطی را ممکن میسازد. سایبان سقف شبکهای شامل مجموعهای از گنبدهای کمعمق بتنی است که تا روی نماها امتداد یافته و آنها را در سایه قرار میدهد — هر گنبد یک واحد ماژولار برای ساخت محسوب میشود. این گنبدها همچون برگهای نخل بیابانی از ستونهای پشتیبان منشعب میشوند و نور روز از شکافهای میان تیرهای منشعب در محل اتصال ستونها به فضا نفوذ میکند. در امتداد این فرم، الگویی هندسی برگرفته از طرحهای سنتی اسلامی بر سطح زیرین گنبدها (سقف کاذب) اجرا شده است تا یادآور رگبرگ برگها باشد. هندسهٔ پیچیدهٔ پوستهٔ سقف و روش ساخت آن، با همکاری متخصصان هندسه درونسازمانی دفتر فاستر و همکاران (Foster + Partners) توسعه یافته است.
دو بازوی دروازههای خروجی در دو سوی ساختمان مرکزی قرار گرفتهاند که شامل بخشهای پردازش مسافران، فروشگاهها، سالنهای انتظار و رستورانها است. میان این فضاها، حیاطهای روباز — از عناصر شاخص معماری بومی منطقه — نقش مهمی در راهبرد محیطی پایدار ترمینال دارند: گیاهان و درختان، ضمن پالایش آلودگی هوا، هوای ورودی به سیستم تهویه را پیششرطسازی میکنند و استخرهای بازتابنده (Reflecting Pools) نور طبیعی غیرمستقیم را به درون فضا بازمیتابانند.
ترمینال از هر چهار سمت با شیشه محصور شده تا امکان دید مستقیم به هواپیماهای مستقر در محوطه پرواز و درک بهتر جهتیابی فراهم شود. کرکرههای افقی (Louvres) از تابش مستقیم نور خورشید جلوگیری میکنند و در نقاطی که در معرض نور بیشتر هستند — بهویژه در نزدیکی ستونها — متراکمتر میشوند تا بازتاب خیرکننده حذف شود. در ساخت سازهٔ بتنی از شن و مصالح بومی استفاده شده تا ضمن کاهش نیاز به نگهداری، انرژی نهفتهٔ مصالح کاهش یابد و رنگ و بافت آن با ماسههای طبیعی منطقه هماهنگ شود.
اَمان یکی از کهنترین شهرهای پیوسته مسکونی جهان است — طراحی این فرودگاه با حس مکان و معماری محلی در هم آمیخته است؛ بهویژه در سقف گنبدیشکل که از دید هوایی یادآور پارچهٔ سیاه روان چادرهای بادیهنشینان (Bedouin tents) است. همچنین در طراحی آن به سنت مهماننوازی اردنی نیز اشاره شده است — برای گرامیداشت رسم گردهمایی خانوادهها در فرودگاه هنگام بدرقه یا استقبال از مسافران، میدان ورودی (Forecourt) گسترش یافته و به یک پلازای محوطهای با فضای سبز، سایهبان درختان و محل نشستن تبدیل شده است تا مردم بتوانند در محیطی دلپذیر گرد هم آیند.
موژان مجیدی، مدیرعامل دفتر معماری فاستر و همکاران، میگوید:
«فرودگاه بینالمللی ملکه علیا پروژهای استثنایی بوده است — این پروژه اَمان را به یک مرکز منطقهای ویژه تبدیل کرده و در عین حال رشد حیاتی اقتصاد اردن را از طریق پیوندهای منطقهای ممکن ساخته است. ساختمان جدید ترمینال از نظر مصرف انرژی بسیار کارآمد است، قابلیت گسترش مرحلهای دارد و نمادی پویا برای کشور اردن بهشمار میآید. از مشارکت اولیه ما در مرحله طراحی مفهومی، تا پشتیبانی از انتخاب بهرهبرداران، و سپس در طراحی تفصیلی و اجرای میدانی، گروههای تخصصی مختلف ما از جمله معماران، تحلیلگران اقلیم، برنامهریزان فضا و متخصصان هندسه درگیر بودهاند. همکاری با همکاران اردنی و تیم AIG تجربهای ارزشمند بود و دیدن نتیجهٔ این تلاش مشترک در عمل واقعاً مایه خرسندی است.»
جهت دسترسی به پروژههای بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.
” تمامی حقوق مادی و معنوی محتوا متعلق به پایگاه خبری جهان معماری می باشد “