معمار: Cold War Museum

سال: 2022

مساحت: 1600 متر مربع

شهر: برلین

کشور: آلمان

عکاس: Ilya Ivanov

توضیحات ارائه‌شده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)

موزهٔ جنگ سرد برلین که در آبان‌ماه سال ۱۴۰۱ (نوامبر ۲۰۲۲ میلادی) گشایش یافته، در موقعیتی مرکزی در منطقه میتهٔ برلین، در مسیر اصلی “اونتر دن لیندن” (زیر درختان نراد)، میان دروازه براندنبورگ و فروم هامبولت قرار دارد. این موزه در دو طبقه و در فضایی به مساحت بیش از ۱۶۰۰ متر مربع، جنبه‌های گوناگون جنگ سرد را از سال ۱۳۲۴ (۱۹۴۵ میلادی) تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱ میلادی) روشن می‌سازد و با بهره‌گیری از کاربردهای تعاملی و مجازی و آثار برگزیده، تاریخ را برای نسل‌های گوناگون به‌صورت ملموس بازنمایی می‌نماید.

در طراحی و اجرای معماری نمایشگاه برای این موزه، تأکید ویژه‌ای بر پایداری و بازیافت مصالح اصلی بنای موجود شده است. تا مردادماه ۱۳۹۸ (اوت ۲۰۱۹ میلادی)، دو طبقه از ساختمان اداری و تجاری واقع در شماره ۱۴ اونتر دن لیندن، که امروزه میزبان نمایشگاه است، محل گالری یک برند خودروسازی آلمانی بود. چیدمان فضایی بخش‌های نمایش، پلکان‌ها، گالری‌ها و مسیرهای دسترسی عمدتاً حفظ گردیده و بخش اصلی عناصر موجود نیز در طرح تازه ادغام شده‌اند. در انتخاب شرکت‌های مجری، بر بومی‌بودن آنان توجه شده و مصالح مورد استفاده از نظر پایداری مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

برای ورود به فضای پیشخوان موزه، بازدیدکنندگان به‌گونه‌ای نمادین از میان «پردهٔ آهنین» عبور می‌کنند. طراحی این اثر توسط هنرمند اهل اوکراین، وندا ساخاتسکا انجام پذیرفته است. این اثر نصب‌شده، سراسر نمای شیشه‌ای رو به خیابان را دربرمی‌گیرد و از بیست عنصر فولادی تشکیل یافته است. بخش بالایی این عناصر با تصویرهای مشبک‌شده از چهره‌های شماری از سیاستمداران فعال در دوران جنگ سرد تزئین گردیده است؛ از جمله هلموت کُهل، رونالد ریگان، میخائیل گورباچف، یوسف استالین، وینستون چرچیل، هری اس. ترومن، نیکیتا خروشچف و جان اف. کندی. نیمهٔ پایینی این پرده، سایه‌نماهایی با اندازهٔ طبیعی از انسان‌هایی را نمایش می‌دهد که زیر نشان صلح «کمپین خلع سلاح هسته‌ای» گرد هم آمده‌اند. در هنگام ورود نور روز، این چهره‌ها و پیکره‌ها در فضای داخلی پیشخوان کاملاً دیده می‌شوند؛ در طول روز، از نمای بیرونی فقط به‌طور محو قابل رؤیت هستند، اما شب‌هنگام، هنگامی‌که فضای داخلی موزه با نور روشن می‌گردد، نقش‌های مشبک در سمت خیابان نیز جلوه‌گری می‌کنند. در تضاد با فولاد سرد، صنعتی و فناورانهٔ این «پردهٔ آهنین»، کف‌پوش فضای ورودی به رنگ سرخ براق دیده می‌شود.

بخش نمایشگاه در طبقهٔ همکف از میان یک دهلیز ورودی قابل دسترسی است. کف نخستین بخش از نمایشگاه، دارای الگویی شطرنجی به رنگ سیاه و سفید طراحی شده است: بازدیدکنندگان همانند مهره‌های زندهٔ شطرنج به درون تاریخ جنگ سرد وارد می‌گردند.

مواد مستند تصویری معاصر، عکس‌ها، پویانمایی‌ها و فیلم‌های شاهدان عینی از طریق صفحه‌های تعاملی قابل مشاهده هستند، درحالی‌که آثار برگزیده به‌صورت متناوب در ویترین‌ها به نمایش درمی‌آیند. راهنمای شنیداری از طریق کدهای پاسخ سریع (کیوآرکد) فعال می‌شود و بازدیدکنندگان می‌توانند با دستگاه‌های همراه خود در مسیر نمایشگاه هدایت شوند. صفحه‌نمایش‌ها درون دیوارهایی جای گرفته‌اند که با فولاد کورتن دارای پوشش زنگ‌زدهٔ قرمز قهوه‌ای روکش شده‌اند و همانند نخ قرمز مفهومی، مضمون «پردهٔ آهنین» را ادامه می‌دهند. در نورپردازی عامدانهٔ ملایم فضا و سقف‌های تیره، پتینهٔ این مصالح، که یادآور تأسیسات صنعتی کهنه است، به‌ویژه در هم‌نشینی با دیوارنگاره‌های پوشیده از نگاره‌های خیابانی اثر انریکو ماو (با نام هنری دِموت) و فابیان بروکنر (با نام هنری کِرک)، جلوه‌ای پرقدرت و نمادین می‌یابد.

بخش روبه‌روی پلکان منتهی به طبقهٔ بالا، با چشم‌اندازی رو به یکی از خیابان‌های برلین، برای یک اثر چیدمانی از بوریس هارس-تشاخوتین اختصاص یافته است که با عینک واقعیت مجازی تجربه می‌شود. این اثر، از دیدگاه‌های مختلف، «جهش به‌سوی آزادی» مشهورِ کنراد شومان، افسر آلمان شرقی، در روز ۲۴ مرداد ۱۳۴۰ (۱۵ اوت ۱۹۶۱ میلادی) را به نمایش درمی‌آورد؛ زمانی که او از روی سیم خاردار مرز موقتی بخش‌ها در گوشهٔ خیابان برناور و روپینر در برلین پرید.

دیوارهای پلکان منتهی به طبقات دیگر نمایشگاه نیز با نگاره‌های خیابانی موضوعی و پُرجزئیات پوشیده شده‌اند. چشم‌انداز از پله‌های بالایی به طبقهٔ همکف به‌گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر بر چهره‌نگارهٔ دوتایی نیکیتا خروشچف و جان اف. کندی می‌افتد؛ تصویری که با شعار «دو سوی یک داستان» بار دیگر نخ قرمز مفهومی موزه را دنبال کرده و به پیچیدگی بین‌المللی دوران جنگ سرد اشاره می‌کند. باز هم، از این دیدگاه، شطرنج‌خانهٔ طبقهٔ همکف در برابر چشم بیننده ظاهر می‌شود.

در طبقهٔ بالا، همان مفهوم مصالح، ارائه و طراحی ادامه می‌یابد. افزون بر آن، بازسازی یک اتاق از آلمان شرقی در این‌جا انجام شده که با کاغذدیواری‌ها و دکوراسیون اصیلِ متناسب با آن دوره تجهیز گردیده است. نمونهٔ بازسازی‌شده‌ای از ماهوارهٔ شوروی، اسپوتنیک یک، در برابر دیدگان بازدیدکنندگان شناور است و میان دو طبقهٔ موزه، بازسازی‌ای از بمب اتمی «مرد چاق» که در ۱۸ مرداد ۱۳۲۴ (۹ اوت ۱۹۴۵ میلادی) بر شهر ناکازاکی در ژاپن فرود آمد، قرار دارد. از گالری مشرف به فضای ورودی، چشم‌انداز بار دیگر به سوی «پردهٔ آهنین» و همچنین موشک اصیل دی‌وینا اس-۷۵ کشیده می‌شود.

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.