معمار: Cesar Pelli

سال: 1998

شهر: کوالا لامپور

کشور: مالزی

عکاس: wikimedia commons, arjandijksma, einalem, Georg Wittberger

توضیحات پروژه ارائه‌شده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)

برج‌های دوقلوی پتروناس که توسط سزار پلی طراحی شده‌اند، از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ به‌عنوان بلندترین ساختمان جهان شناخته می‌شدند و امروز نیز به‌عنوان نمادی فرهنگی و معماری در کوالالامپور مالزی مطرح هستند. این برج‌ها که در سال ۱۹۹۸ تکمیل شدند، بازتابی آگاهانه و ادای احترامی به فرهنگ غالب اسلامی در مالزی به‌شمار می‌آیند.

برج‌های پتروناس نه‌تنها نام کوالالامپور را در نقشهٔ معماری جهانی برجسته کردند، بلکه غنای فرهنگی این کشور را نیز به نمایش گذاشتند. اهمیت این برج‌ها صرفاً به ارتفاع آن‌ها محدود نمی‌شود، بلکه تلاش مفهومی پلی برای ادغام الگوها و نمادهای اسلامی در فرایند طراحی و جزئیات معماری بنا، نقشی تعیین‌کننده در هویت آن‌ها داشته است.

پلی از نماد «رُبع‌الحزب» (Rub el Hizb) که یکی از نشانه‌های مهم در بسیاری از فرهنگ‌های اسلامی است، به‌عنوان مبنای تولید پلان ساختمان استفاده کرد. این نماد از دو مربع هم‌پوشان تشکیل شده که یکی از آن‌ها ۴۵ درجه چرخیده و دایره‌ای در مرکز آن قرار دارد. پلی این الگو را به‌عنوان اثرپای هر دو برج به‌کار گرفت که نتیجهٔ آن شکل‌گیری دو برج هشت‌پر کشیده‌شده در ارتفاع بود؛ فرمی که به‌طور مستقیم به هنر اسلامی ارجاع می‌دهد.

با این حال، پلی صرفاً به بیرون‌کشیدن یک نماد هندسی از هنر اسلامی بسنده نکرد. او گوشه‌های ستاره‌ای شکل پلان را به‌صورت «لبه‌دار و موج‌دار» (scalloped) طراحی کرد تا کیفیتی ظریف‌تر و شاعرانه‌تر ایجاد شود؛ کیفیتی که در بسیاری از نقوش اسلامی دیده می‌شود.

با افزایش ارتفاع برج‌ها تا ۴۵۲ متر، فرم آن‌ها به‌تدریج به‌سمت آنتن‌های بالایی باریک می‌شود. این باریک‌شدن هم نقشی سازه‌ای در افزایش پایداری برج‌ها دارد و هم به آن‌ها جلوه‌ای ظریف و درعین‌حال قدرتمند در خط آسمان کوالالامپور می‌بخشد. برخلاف بسیاری از برج‌های دوقلو در جهان که به‌صورت مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند، برج‌های پتروناس توسط یک پل هوایی در طبقات ۴۱ و ۴۲ به هم متصل شده‌اند.

این پل علاوه بر اتصال عملکردی دو برج و ارتباط میان فضاهای اداری، به‌عنوان مسیر خروج اضطراری در مواقع آتش‌سوزی یا شرایط بحرانی نیز عمل می‌کند. همچنین این پل بالاترین نقطهٔ دسترسی عمومی در مجموعه است و چشم‌اندازهایی گسترده از شهر کوالالامپور را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.

یکی از ویژگی‌های مهم پل هوایی این است که اتصال آن به برج‌ها صلب و ثابت نیست؛ به‌گونه‌ای طراحی شده که در شرایط جوی شدید و وزش بادهای قوی، بتواند به‌طور مستقل از برج‌ها حرکت کند و تنش‌های سازه‌ای را جذب نماید.

مانند اغلب آسمان‌خراش‌ها، پی‌سازی برج‌های پتروناس نیز بسیار عمیق است، اما در این پروژه با نمونه‌ای اغراق‌آمیز از این موضوع روبه‌رو هستیم. برج‌ها بر روی عمیق‌ترین فونداسیون جهان قرار گرفته‌اند که عمقی برابر با ۱۲۰ متر (حدود ۴۰۰ فوت) دارد و شبکه‌ای متراکم از شمع‌های بتنی را تشکیل می‌دهد.

به‌دلیل عدم تمایل پیمانکاران به اجرای سازهٔ فولادی، هر دو برج با بتن مسلح با مقاومت بالا ساخته شدند. این انتخاب به کاهش ارتعاشات و تنش‌های سازه‌ای ناشی از بادهای شدید در ارتفاع کمک می‌کند.

اگرچه برج‌های پتروناس دیگر بلندترین ساختمان‌های جهان نیستند، اما همچنان به‌عنوان نمادی معماری برای مالزی شناخته می‌شوند و نقش مهمی در معرفی معماری و فرهنگ این کشور به جهان ایفا کرده‌اند. با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در طراحی آسمان‌خراش‌ها و عبور از رکوردهای ارتفاعی این برج‌ها، پتروناس همچنان یکی از نمونه‌های اولیه و تأثیرگذار در طراحی ساختمان‌های فوق‌بلند به‌شمار می‌آید.

سزار پلی در توصیف مفهوم پروژه می‌گوید:
«به‌گفتهٔ لائوتسه، واقعیت یک شیء توخالی در فضای خالی آن است، نه در دیوارهایی که آن را تعریف می‌کنند. او از واقعیت‌های معنوی سخن می‌گفت؛ همان واقعیت‌هایی که در برج‌های پتروناس نیز حضور دارند. قدرت خلأ، به‌واسطهٔ پل پیاده‌ای که با سازهٔ نگه‌دارندهٔ خود درگاهی به سوی آسمان می‌سازد، تشدید می‌شود؛ دری رو به بی‌نهایت.»

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.