منو
منو
معمار: OMA
سال: 2005
مساحت: 22000 متر مربع
شهر: پورتو
کشور: پرتغال
توضیحات ارائهشده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)
در سی سال گذشته، معماران تلاشهای پرشتابی برای رهایی از سلطهٔ سالن کنسرت موسوم به «جعبهکفشی» انجام دادهاند. بهجای تقابل با برتری آکوستیکی غیرقابلانکار این فرم سنتی، پروژهٔ خانهٔ موسیقی پورتو میکوشد سالن کنسرت سنتی را از راهی دیگر بازتعریف کند: با تعریف دوبارهٔ رابطهٔ میان فضای درونیِ تقدیسشده و عموم مردم در بیرون. خانهٔ موسیقی پورتو، بهعنوان خانهٔ جدید ارکستر ملی پورتو، در میدانی عمومی و تازهساختهشده در روتوندا دا بوآویشتای تاریخی قرار گرفته است.
این بنا فرمی چندوجهی و شاخص دارد که از بتن سفید ساخته شده و در عصری که مملو از بناهای نمادین افراطی است، همچنان صلابت و باورپذیری خود را حفظ میکند. در فضای داخلی، تالار اصلی با ظرفیت ۱۳۰۰ نفر—که خود فرمی جعبهکفشی دارد—در ارتفاع قرار گرفته و در دو انتهای آن، نماهای شیشهای موجدار تعبیه شدهاند که سالن را به شهر میگشایند و خودِ شهر پورتو را به پسزمینهای نمایشی برای اجراها بدل میکنند. خانهٔ موسیقی محتوای خود را آشکار میسازد، بیآنکه آموزگارانه یا تحمیلی باشد؛ و همزمان، شهر را در نوری تازه بازتعریف میکند.
انتخاب مکان استقرار خانهٔ موسیقی نقشی کلیدی در شکلگیری اندیشهٔ طراحی دفتر معماری اواِماِی داشت. ما تصمیم گرفتیم سالن کنسرت جدید را در حلقهٔ ساختمانهای قدیمی پیرامون روتوندا نسازیم، بلکه بنایی منفرد را بر سکویی سنگفرششده با تراورتن، در مقابل پارک روتوندا و در همسایگی یک محلهٔ کارگری مستقر کنیم. این تصمیم مفهومی، مسائل نمادپردازی، خوانایی بصری و دسترسی را در یک حرکت واحد حل کرد.
علاوه بر تالار اصلی—که بهعنوان حجمی ساده در نظر گرفته شده و بهصورت طولی از تودهٔ صلب بنا تهی شده است—خانهٔ موسیقی شامل یک فضای اجرای کوچکتر و منعطف بدون صندلی ثابت، ده اتاق تمرین، استودیوهای ضبط، فضاهای آموزشی، رستوران، تراس، بارها، فضای ویژهٔ مهمانان خاص، بخشهای اداری و یک پارکینگ زیرزمینی با ظرفیت ۶۰۰ خودرو است.
استفادهٔ نوآورانه از متریال و رنگ در سراسر بنا یکی دیگر از الزامات طراحی بود. افزون بر دیوارهای شیشهای خاص و پردهمانند در دو انتهای تالار اصلی، دیوارها با تختهچندلایی پوشانده شدهاند که الگوهای بزرگشدهٔ چوبی با نقشبرجستههای طلایی بر آنها حک شده و پرسپکتیوی ضربهزننده و نمایشی ایجاد میکند. فضای مهمانان ویژه دارای کاشیهای دستنقاشیشده با صحنههایی از مناظر روستایی سنتی است، در حالی که تراس بام با کاشیهایی سیاهوسفید و هندسی پوشیده شده و کف فضاهای عمومی در برخی بخشها با آلومینیوم فرش شده است.
در این بنا عمداً لابی مرکزی بزرگی وجود ندارد؛ در عوض، یک مسیر عمومی پیوسته با استفاده از پلکانها، سکوها و پلهبرقیها، فضاهای پیرامون تالار اصلی را به یکدیگر متصل میکند. ساختمان به یک ماجراجویی معماری بدل میشود. پس از آنکه پورتو در سال ۲۰۰۱ بهعنوان یکی از دو پایتخت فرهنگی اروپا انتخاب شد، وزیر فرهنگ و شهرداری پورتو سازمانی به نام «پورتو ۲۰۰۱» تأسیس کردند که مأموریت آن آغاز و آمادهسازی مداخلات شهری و فرهنگی مختلف در شهر بود. در این چارچوب، پنج دفتر معماری بینالمللی—از جمله اواِماِی—برای شرکت در یک مسابقهٔ محدود جهت طراحی سالن کنسرتی جدید در مرکز تاریخی پورتو، یعنی روتوندا دا بوآویشتا، دعوت شدند.
از آنجا که این بخش از پورتو هنوز بخشی «دستنخورده» از شهر محسوب میشد، اواِماِی تصمیم گرفت سالن کنسرت جدید را بهصورت بخشی از یک دیوار حلقهای کوچکمقیاس پیرامون روتوندا دا بوآویشتا طراحی نکند، بلکه بنایی منفرد را در میدانی جدید و صمیمیتر، متصل به پارک تاریخی روتوندا و محصور میان سه بلوک شهری، ایجاد کند. با این رویکرد، مسائل نمادپردازی، خوانایی و دسترسی در یک حرکت واحد حل شدند. از طریق تداوم و در عین حال تضاد، پارک روتوندا دا بوآویشتا پس از این مداخله، دیگر صرفاً حلقهٔ اتصال میان پورتوی قدیم و جدید نیست، بلکه به نقطهٔ تلاقی فعال دو الگوی متفاوت شهری تبدیل میشود.
این قرن شاهد تلاشهای پرتنش معمارانه برای رهایی از سلطهٔ فرم بدنام «جعبهکفشی» در سالنهای کنسرت بوده است. با این حال، پس از بررسی کیفیت آکوستیکی سالنهای کنسرت موجود، ما به همراه متخصص آکوستیک خود به این نتیجه رسیدیم که بهترین سالنهای جهان همچنان دارای فرم جعبهکفشی هستند. این نتیجه ما را با پرسشی اساسی مواجه کرد: در مواجهه با یک تیپولوژی سنتی مانند سالن کنسرت، نوآوری در کجا ممکن است؟
بیشتر نهادهای فرهنگی تنها بخشی از جامعه را پوشش میدهند؛ اکثریت مردم تنها فرم بیرونی آنها را میشناسند و اقلیتی از آنچه در درون میگذرد آگاهاند. اواِماِی رابطهٔ سالن کنسرت با مخاطبان درون و بیرون بنا را از این طریق بازاندیشی کرد که ساختمان را بهعنوان تودهای صلب در نظر گرفت که دو تالار کنسرت جعبهکفشیشکل و سایر برنامههای عمومی از آن استخراج شدهاند؛ در نتیجه، بلوکی تهیشده شکل گرفته است. بنا بدون رویکردی آموزگارانه، محتوای خود را به شهر آشکار میکند و در عین حال، شهر را به شیوهای بیسابقه در معرض دید کاربران داخل قرار میدهد.
«فضاهای باقیمانده» میان عملکردهای عمومی آشکارشده، شامل فضاهای خدماتی ثانویه نظیر لابیها، رستوران، تراسها، فضاهای فنی و مسیرهای حملونقل عمودی است. یک مسیر عمومی پیوسته، تمامی عملکردهای عمومی و فضاهای باقیماندهٔ پیرامون تالار اصلی را از طریق پلکانها، سکوها و پلهبرقیها به هم متصل میکند. این حلقهٔ حرکتی امکان استفادهٔ همزمان از ساختمان برای جشنوارهها با اجراهای متعدد را فراهم میسازد—خانهٔ موسیقی.
این بنا تعداد زیادی اتاق تمرین، اتاقهای تکنوازان و فضاهای رختکن را برای استقرار ارکستر فیلارمونیک پورتو فراهم میکند و همزمان امکاناتی برای هنرمندان مهمان در نظر میگیرد. در مرحلهٔ طراحی، اواِماِی به پژوهش دربارهٔ متریالهای جدید و کاربردهای نوین مصالح موجود—بهویژه مصالح پرتغالی—پرداخت که بهطور خاص برای خانهٔ موسیقی توسعه یافتند؛ از جمله شیشهٔ موجدار پنجرههای تالارها، کاشیهای بهکاررفته در فضاهای مختلف، و صندلیها، سایهبان و پرداخت دیوارهای تالار اصلی.
خانهٔ موسیقی پورتو از نظر بصری و فضایی با پوستهٔ چندوجهی شاخص خود تعریف میشود؛ پوستهای که فضاهای متعارف داخلی از دل آن استخراج شدهاند. پوستهٔ خارجی با ضخامت ۴۰۰ میلیمتر و دو دیوار ۱ متری تالار اصلی، سامانهٔ اصلی باربر و پایدارکنندهٔ بنا را تشکیل میدهند. دیوارهای تالار بهعنوان دیافراگمهای داخلی عمل کرده و پوسته را در راستای طولی مهار میکنند. شرکت آروپ و اواِماِی بهطور مشترک ترکیب بتن مورد استفاده در نماهای خارجی را مورد پژوهش و توسعه قرار دادند.
جهت دسترسی به پروژههای بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.
” تمامی حقوق مادی و معنوی محتوا متعلق به پایگاه خبری جهان معماری می باشد “