معمار: Bernard Tschumi Architects

سال: 1987

شهر: پاریس

کشور: فرانسه

عکاس: William Veerbeek (CC BY-NC-SA), Cyrus Penarroyo, Robert Lochner (CC BY-NC-SA)

توضیحات پروژه ارائه‌شده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی) 

در چارچوب یک رقابت بین‌المللی طی سال‌های ۱۹۸۲–۸۳، با هدف احیای زمین‌های رهاشده و توسعه‌نیافتهٔ بازار عمده‌فروشی گوشت و کشتارگاه ملی فرانسه در پاریس، برنارد تشومی از میان بیش از ۴۷۰ طرح—از جمله طرح‌های OMA/رم کولهاس، زاها حدید و ژان نوول—به‌عنوان برنده انتخاب شد.
بر خلاف سایر شرکت‌کنندگان، تشومی پارک را با ذهنیت سنتی—که در آن منظر و طبیعت نیروهای اصلی طراحی هستند—طراحی نکرد. بلکه پُر دو لا ویلت را به‌عنوان مکانی فرهنگی تصور کرد که در آن عناصر طبیعی و مصنوع دست‌ساز انسان در وضعیتی از بازپیکربندی و کشف مداوم در کنار هم قرار می‌گیرند.

در اوایل دههٔ ۱۹۸۰ و پس از روی کار آمدن رئیس‌جمهور میتران، پاریس تحت برنامه‌ای برای بازتوسعهٔ شهری قرار داشت؛ برنامه‌ای که هم اهداف زیباسازی داشت و هم قصد داشت شهر را بیش از پیش به مقصدی گردشگرمحور تبدیل کند. در سال‌های ۱۹۸۲–۸۳، رقابت پارک دو لا ویلت به‌منظور بازآفرینی زمین‌های متروکهٔ بازار گوشت و کشتارگاه‌هایی که قدمتشان به ۱۸۶۰ بازمی‌گشت، برگزار شد.
مطالبهٔ مسابقه، طراحی و تخیل یک پارک شهری برای قرن بیست‌ویکم در محدودهٔ ۱۳۵ هکتاریِ تقسیم‌شده توسط کانال اورک بود. در میان بیش از ۴۷۰ پیشنهاد، طرحی برگزیده شد که نزدیک‌ترین رویکرد را به مفهوم «پارک قرن بیست‌ویکمی» داشت؛ پارکی که نه به گذشته و تاریخ به‌عنوان الگو متکی باشد، بلکه به مسائل معاصر و آینده نگاه کند.

از دیدگاه تشومی، پارک دو لا ویلت قرار نبود پارکی تماشایی و تصویرگون باشد که یادآور قرن‌های گذشته است؛ بلکه بیشتر یک گسترهٔ باز بود که باید توسط بازدیدکنندگان تجربه و کشف می‌شد. تشومی می‌خواست این پارک فضایی برای فعالیت و تعامل باشد؛ فضایی که احساس آزادی را در دل سازمانی هم‌پوشان و شطرنجی به بازدیدکننده منتقل کند.
در راستای همین هدف—برانگیختن حرکت، تعامل و کشف—او ۱۰ باغ موضوعی را در سرتاسر پهنهٔ وسیع پارک پراکنده کرد؛ فضاهایی که بازدیدکنندگان ممکن بود کاملاً اتفاقی یا به‌صورت مبهم به آن‌ها برسند. هر باغ موضوعی فرصتی برای استراحت، تأمل یا حتی بازی فراهم می‌کرد.

پارک دو لا ویلت بر اساس سه اصل سازمان‌دهنده طراحی شده است: نقاط، خطوط و سطوح.
سایت ۱۳۵ هکتاری با شبکه‌ای از ۳۵ نقطه سازمان یافته است که تشومی آنها را «فولی» می‌نامد. این مجموعه فولی‌ها کیفیتی فضایی و سازمانی به پارک می‌بخشند و همچون نقاط مرجع عمل می‌کنند. تکرار ساختاری فولی‌ها—اگرچه هرکدام در فرم متفاوت‌اند—به بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا در وسعت بزرگ پارک حس جهت‌گیری خود را حفظ کنند.
«خطوط» تشومی همان مسیرهای اصلی حرکت در پارک هستند. برخلاف فولی‌ها، این مسیرها از هیچ شبکه یا نظام هندسی خاصی پیروی نمی‌کنند؛ بلکه از میان پارک عبور کرده و بازدیدکننده را به نقاط مختلف داخل پارک یا بخش‌های پیرامونی هدایت می‌کنند.
از ۱۳۵ هکتار زمین پارک، ۸۵ هکتار به فضاهای سبز اختصاص یافته است، که تشومی آنها را «سطوح» می‌نامد. این فضاهای باز سبز فرصتی برای بازی، استراحت، اجتماع و فعالیت‌های جمعی فراهم می‌کنند. در تابستان‌ها نیز این پهنهٔ گسترده به سینمای روباز تبدیل می‌شود.

در حالی‌که بسیاری از پارک‌های تصویرگون سنتی برنامه‌ریزی صریحی ندارند اما معمولاً نشانه‌هایی از کاربری یا فعالیت مورد انتظار در خود دارند، پارک دو لا ویلت از نگاه تشومی یک فضای یکپارچهٔ قابل‌تعریف توسط کاربر است؛ فضایی کاملاً آزاد برای تفسیر و استفاده.
هر فولی—به‌عنوان یک عنصر دیکانستراکشن—مرکز برنامه‌های غیررسمی است. هرچند هر فولی منحصر‌به‌فرد و از نظر فرمی متفاوت است، اما برنامهٔ مشخصی برای آن‌ها تعریف نشده و تنها به‌عنوان فضایی برای فعالیت احتمالی عمل می‌کنند. تنها در سال‌های اخیر برخی از این فولی‌ها به رستوران، دفتر کار یا مراکز اطلاع‌رسانی پارک تبدیل شده‌اند.

پارک دو لا ویلت اغلب مورد انتقاد قرار گرفته که «بسیار بزرگ» است و مقیاس آن با مقیاس انسان تناسب ندارد؛ و همچنین گفته می‌شود که این پروژه در «خلأ» وجود دارد، زیرا نه تاریخچهٔ سایت و نه زمینهٔ اطراف را در نظر نگرفته است.
با این حال، با توجه به وسعت زیاد سایت و فاصله گرفتن از مقیاس انسانی، این طرح به یک رویکرد مفهومی و تحلیلی نسبت به تجربهٔ انسان در بستر شهری بدل می‌شود: پارک نوعی بازآفرینی انتقادی از زندگی شهری است، جایی که انسان در میان محیطی بی‌وقفه و عظیم قرار می‌گیرد که برای جمعیت زیاد طراحی شده و حساسیت انسانی را به‌حاشیه می‌راند.
تنها زمانی که بازدیدکننده به یکی از فولی‌ها یا باغ‌ها برخورد می‌کند، مقیاس دوباره کوچک شده و فرد می‌تواند خود را در زمینهٔ بزرگ‌تر بازشناسد.
همانند مانهتن ترنسکریپتس تشومی (۱۹۷۶–۱۹۸۱)، پارک دو لا ویلت نیز به نظر می‌رسد تجلی انتقادی زندگی و فعالیت شهری باشد؛ جایی که فضا، رویداد و حرکت در سیستمی واحد به هم می‌پیوندند.

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.