معمار: MVRDV

سال: 2018

مساحت: 140000 مترمربع

شهر: پونه

کشور: هند

عکاس: Ossip van Duivenbode

توضیحات پروژه ارائه‌شده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)

پروژه‌ی برج‌های آینده در شهر پونه، هشتمین شهر بزرگ و یکی از سریع‌الرشدترین شهرهای هند واقع شده است. این مجموعه شامل هزار و شصت‌وهشت واحد مسکونی است که برای اقشار متنوعی از جمعیت در حال رشد این شهر طراحی شده؛ یک «روستای عمودی» واقعی که حدود پنج‌هزار نفر را در قالب یک ساختمان واحد در خود جای می‌دهد.

برج‌های آینده بخشی از شهرک آمانورا پارک‌تاون است؛ جامعه‌ای که در سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ میلادی) در پی قانونی که در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) توسط ایالت مهاراشترا برای تشویق ایجاد شهرک‌های مسکونی در حاشیه‌ی شهرها تصویب شد، شکل گرفت. در پونه، این شهرک‌ها به اسکان نیروهای جوان و متخصصی کمک می‌کنند که به دلیل رونق صنایع خودروسازی و فناوری جذب این شهر می‌شوند. اما همانند بسیاری از نقاط دیگر هند که شاهد رشد سریع شهرنشینی‌اند، بسیاری از ساختمان‌های جدید در حاشیه‌ی پونه به‌صورت برج‌های مسکونی تکراری و بی‌هویت ساخته می‌شوند.

در فاصله‌ی تنها یازده سال، آمانورا پارک‌تاون با تمرکز بر ترکیبی از برج‌های متنوع و باکیفیت در کنار ویلاهای کم‌تراکم، جمعیتی بیش از بیست‌وپنج‌هزار نفر پیدا کرده است. بااین‌حال، فشار برای گسترش سریع‌تر و ساخت‌وساز انبوه‌تر با تراکم بالا و هویت کمتر همواره وجود داشت.

دفتر معماری ام‌وی‌آر‌دی‌وی در طراحی برج‌های آینده کوشید تا جایگزینی متفاوت برای این روند تکراری ارائه دهد، در حالی که همچنان امکان ساخت واحدهای مسکونی با قیمت پایین را حفظ کند؛ چراکه رقابت میان پروژه‌های مسکونی جدید بسیار شدید است. به‌جای مجموعه‌ای از برج‌های مستقل، پاسخ طراحان، خلق ساختاری کوه‌مانند با قله‌ها و دره‌ها بود که در زیر آن، هزار و شصت‌وهشت واحد مسکونی در قالب یک ساختمان یکپارچه سازمان‌دهی شده‌اند.

با وجود ظاهر پرقدرت و بیانگر بنا، طراحی آن حاصل سلسله‌ای از تصمیم‌های نظام‌مند است که بر پایه‌ی پژوهش‌های گسترده درباره‌ی الگوهای مسکن در هند شکل گرفته است.

یکی از انحراف‌های عمدی از الگوی معمول این بود که طراحان کارفرما را متقاعد کردند ترکیب متنوعی از انواع واحدهای مسکونی باعث پویایی و سرزندگی بیشتر مجموعه خواهد شد. به این ترتیب، بنا شرایطی فراهم می‌کند که افراد متعلق به طیف‌های مختلف طبقه‌ی متوسط جدید هند در کنار هم زندگی کنند؛ از جوانان حرفه‌ای تازه‌وارد گرفته تا ساکنان قدیمی‌تر و خانواده‌های کوچک و بزرگ با درآمدهای گوناگون.
واحدهای مسکونی در متراژهایی بین ۴۵ تا ۴۵۰ متر مربع طراحی شده‌اند و در کنار هم قرار گرفته‌اند—تنوعی که به‌واسطه‌ی شکل کوه‌وار ساختمان و تغییرات پلان طبقات ممکن شده است.

یکی از معماران اصلی پروژه می‌گوید:
«در شهرهای آسیایی رشد بسیار سریع است و برج‌های مسکونی یکنواخت و تکراری به قاعده تبدیل شده‌اند. ما در طراحی خود تلاش کردیم تنوع بیشتری ایجاد کنیم و مردم با پیشینه‌های گوناگون را کنار هم بیاوریم. در طرح اولیه، شانزده برج جداگانه در نظر گرفته شده بود که همگی تقریباً نوع مشابهی از آپارتمان‌ها داشتند. تیم طراحی ما با پژوهش درباره‌ی مسکن معاصر هند، سیستمی ایجاد کرد که بتوان در یک ساختمان، ترکیبی از انواع مختلف واحدهای مسکونی را جای داد. این پروژه ساکنانی با درآمدهای گوناگون را جذب خواهد کرد و به تنوع اجتماعی در آمانورا پارک‌تاون کمک می‌کند. با همراهی و جسارت کارفرما در پذیرش ایده‌ای نو، توانستیم بهره‌وری مورد نیاز برای مسکن انبوه را بدون فدا کردن آسایش ساکنان به دست آوریم.»

به‌دلیل پایین بودن هزینه‌های ساخت در هند و در مقابل گران بودن تجهیزات آسانسور، معادله‌ی اقتصادی طراحی ساختمان‌های مسکونی در این پروژه دگرگون شد؛ به این معنا که تعداد کمتر هسته‌های آسانسور و افزایش طول راهروها از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر بود تا ساخت برج‌های متعدد هرکدام با هسته‌ی مستقل.
بر این اساس، طراحی شامل ۹ بال مسکونی با ارتفاعی بین ۱۷ تا ۳۰ طبقه است که پیرامون چهار هسته‌ی ارتباطی مرکزی سازمان یافته‌اند.

صفحات طبقات بر پایه‌ی الگوی شش‌ضلعی شکل گرفته‌اند؛ الگویی که دیدهای بازتری از درون واحدها فراهم می‌کند و در سطح زمین حیاط‌های باز عمومی به وجود می‌آورد. قله‌های ساختمان شرایطی برای دریافت بهینه‌ی نور طبیعی ایجاد می‌کنند و سقف‌های شیب‌دار حاصل از آن، امکان ایجاد تراس‌های خصوصی و عمومی متعددی را فراهم کرده‌اند.
در نمای اصلی، بالکن‌های فرورفته با ابعاد متفاوت—معمولی، دوبرابر ارتفاع، دوبرابر عرض یا حتی L-شکل—نشانه‌ای از تنوع فضاهای داخلی‌اند.
ریتم گرافیکی پرقدرت این بالکن‌ها با بازشوهای رنگی بزرگ در نما تقویت شده است؛ این بازشوها که به نام «حفره‌ها» شناخته می‌شوند، پوسته‌ی ساختمان را می‌شکافند و به راهروهای مرکزی متصل می‌شوند. این فضاها علاوه بر ایجاد تهویه‌ی طبیعی عرضی در قسمت‌های مشترک، به عنوان محل‌های ملاقات عمومی نیز عمل می‌کنند.

نکته‌ی جالب آن است که ایده‌ی این فضاها ابتدا برای پوشش الزامات ایمنی حریق در راهروهای طولانی به‌وجود آمد، اما سپس به فضاهایی با هویت محلی و اجتماعی مستقل برای هر بخش از ساختمان تبدیل شد. هر حفره برای فعالیت یا گروه خاصی طراحی شده است—برای نمونه، یوگا، مینی‌گلف، یا فضاهایی ویژه‌ی نوجوانان و خردسالان.

در سطح زمین، حیاط‌های باز از طریق دروازه‌های مثلثی چهارطبقه به یکدیگر متصل می‌شوند و مسیر پیاده‌روی پانصد متری را ایجاد می‌کنند. هر حیاط کاربری متفاوتی دارد؛ برخی برای بازی کودکان، برخی برای ورزش، برخی برای باغ و استراحت طراحی شده‌اند.
این مجموعه‌ی گسترده از امکانات رفاهی به‌دلیل مقیاس بزرگ پروژه ممکن شده است؛ چراکه در چنین ابعادی، افزودن امکاناتی چون استخر شنای پنجاه‌متری تنها بخش کوچکی از هزینه‌ی کل را تشکیل می‌دهد.

با آنکه بخش عمده‌ای از رویکرد طراحان بر بازاندیشی در الگوی مسکن هندی متمرکز بود، اما طراحی پروژه همچنین به حفظ برخی ویژگی‌های سنتی و مؤثر مسکن رایج هند نیز توجه دارد.
یک سامانه‌ی تهویه‌ی طبیعی ساده و مؤثر که هم موجب خنک‌سازی فضا و هم تخلیه‌ی هوای آشپزخانه‌ها می‌شود، کمک کرده است تا استفاده از دستگاه تهویه‌ی مطبوع شخصی به گزینه‌ای اختیاری بدل شود.
همچنین نقشه‌ی طبقات بر اساس اصول واستو شاسترا—نظام سنتی معماری هند که معادل فنگ‌شویی در فرهنگ چینی است—طراحی شده است؛ اصلی که هنوز هم در پروژه‌های جدید این کشور از ملزومات طراحی به شمار می‌رود.

بنای ساخته‌شده، تنها مرحله‌ی نخست پروژه‌ی بزرگ‌تر برج‌های آینده در آمانورا پارک‌تاون است که در مجموع شامل سه فاز و حدود سه‌هزار و پانصد واحد مسکونی می‌شود. در حال حاضر، تیم طراحی در حال کار بر روی فاز دوم پروژه است.

هرچند ممکن است واژه‌هایی مانند بافت‌محور، متنوع و اجتماع‌محور در نگاه نخست با ساختمانی که بیش از پنج‌هزار نفر را در خود جای می‌دهد بی‌ارتباط به نظر برسند، اما برج‌های آینده تلاشی است برای وارونه کردن این تصور.
این ساختمان با درک دقیق از نیازهای واقعی مسکن در هند و انتظارات فرهنگی جامعه‌ی هندی، از بستر یک شهرک تازه‌تأسیس بهره گرفته تا نشان دهد چگونه می‌توان این عوامل را به شیوه‌ای نوآورانه و انسان‌محور در هم آمیخت—راهی که هم به سود ساکنان و هم در خدمت توسعه‌ی شهری است.

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.