مقدمه و تعریف سبک سنتی در طراحی داخلی
سبک سنتی طراحی داخلی یکی از سبک‌های کلاسیک و همواره ماندگار در دکوراسیون به شمار می‌رود. این سبک ریشه در طراحی داخلی اروپای قرن هجدهم و نوزدهم دارد و از سنت‌ها و الگوهای تاریخی الهام می‌گیرد. فضای سنتی معمولاً با واژگانی چون کلاسیک، آراسته و بی‌زمان توصیف می‌شود. در این سبک تأکید بر بهره‌گیری از مبلمان و عناصر تزیینی قدیمی یا الهام‌گرفته از عتیقه‌جات است تا حس اصالت و تاریخ به فضا القا شود.
به بیان دیگر، طراحی داخلی سنتی اتاق‌هایی را تداعی می‌کند که گویی نسخه‌های امروزی کاخ‌های اشرافی گذشته‌اند. این سبک اگرچه گاهی محافظه‌کار یا قدیمی تصور می‌شود، اما در صورت اجرای صحیح، ظاهری بسیار آراسته، متین و پرجزئیات خواهد داشت. به علاوه، گرچه تمرکز ما بر سنت غربی است، هر فرهنگ نسخه‌ی سنتی مخصوص به خود را در طراحی داخلی دارد که الزاماً از نظر بصری مشابه سبک سنتی اروپایی-آمریکایی نیست. در مجموع، سبک سنتی در طراحی داخلی بر اصول کلاسیک و آزمون‌پس‌داده‌ی گذشته تکیه دارد و فضایی گرم و آشنا پدید می‌آورد که در برابر گذر زمان مقاوم است و از مد نمی‌افتد.
اتاق نشیمن سنتی نمونه‌وار که ویژگی‌های بارز این سبک را نمایش می‌دهد: مبلمان چوبی منبت‌کاری شده، آیینه‌ی دیواری با قاب طلایی الهام‌گرفته از طرح‌های باروک، و پارچه‌های مخمل و طرح‌دار. در این فضا سقف روشن و دیوارها به رنگ خنثی (سفید و کرم) هستند که پس‌زمینه‌ای ملایم برای حضور مبلمان چوبی تیره و مجلل فراهم کرده است.
تقارن در چیدمان وسایل به چشم می‌خورد؛ مثلاً دو چراغ دیواری یکسان در طرفین آیینه یا قرارگیری دو مبل مشابه روبهروی هم که حس نظم و تقارن کلاسیک را القا می‌کند. استفاده از عناصر تزیینی قدیمی مانند آباژور کلاسیک، گلدان‌های پر از گل‌های طبیعی روی میزهای کنار sofa و تابلوهای نقاشی با قاب‌های آنتیک بر دیوار، فضایی شکوهمند و اصیل پدید آورده است. چنین فضایی مصداق همان توصیفی است که طراحان طراحی داخلی از سبک سنتی ارائه می‌کنند: ترکیبی پالوده از زیبایی‌شناسی تاریخی با اجرای امروزی که حسی آشنا، اصیل و در عین حال لوکس و آرام‌بخش دارد.
تاریخچه و ریشه‌ها
سبک سنتی طراحی داخلی ریشه‌های عمیقی در تاریخ اروپا و آمریکا دارد. خاستگاه این سبک به اواخر قرن هجدهم و سراسر قرن نوزدهم در اروپا بازمی‌گردد؛ دوره‌ای که نهضت‌های هنری از کلاسیک‌گرایی دوباره الهام گرفتند و طراحی داخلی از تجمل‌گرایی باروک و روکوکو فاصله گرفت. در انگلستان دوره‌ی جورجی و سپس ریجنسی (اوایل قرن ۱۹) و در فرانسه سبک نئوکلاسیک یا امپایر حاکم شد که همگی بر پایه‌ی اصول معماری کلاسیک یونان و روم باستان بنا شده بودند. طراحی داخلی در این دوران به تقارن و تعادل توجه ویژه‌ای داشت؛ تزیینات شلوغ و منحنی‌های پرپیچ‌وخم مبلمان که در سبک‌های پیشین مرسوم بود جای خود را به خطوط مستقیم‌تر و جزئیات کنده‌کاری‌شده‌ی ظریف‌تر داد.
به طور تاریخی، پالت رنگی فضاهای داخلی در اواخر قرن هجده و نوزده شامل رنگ‌های غنی و عمیق و چوب‌های تیره‌ی مرغوب بود. برای نمونه، در انگلستان و مستعمرات آن دوران، اتاق‌های پذیرایی با دیوارهای پوشیده از صفحات چوبی (پانل‌های چوبی) تا نیمه ارتفاع، شومینه‌های بزرگ با قاب‌های منقوش، و مبلمان چوب ماهون یا گردو با پرداخت تیره دیده می‌شد. تزئینات معماری داخلی مانند گچ‌بری‌های سقفی، قرنیزهای حجاری‌شده و سرستون‌های کلاسیک نیز به فضا حال‌وهوای آنتیک و متقارن می‌دادند.
در ایالات متحده‌ی آمریکا نیز سبک سنتی تحت تأثیر مستقیم سنت اروپایی شکل گرفت. معماری و دکوراسیون خانه‌های اشرافی و مرفه در مستعمرات آمریکا طی قرن هجده عمدتاً پیرو الگوهای جورجی و نئوکلاسیک انگلیسی بود و بعدها در اوایل قرن نوزدهم سبک فدرال (Federal) و احیای یونانی رواج یافت که نسخه‌ی آمریکایی‌شده‌ی همان نئوکلاسیسم اروپایی محسوب می‌شد. از این رو بسیاری از خانه‌های اشرافی اوایل آمریکا دارای پلان‌های متقارن، تالارهای ورودی با پلکان‌های چوبی منحنی، پنجره‌های قدی بلند با قاب‌های چوبی کلاسیک، و اتاق‌های نشیمنی با دیوارهای نسبتاً ساده و مزین به کاغذدیواری‌های طرح‌دار کلاسیک بودند.
به طور کل، سبک سنتی آمریکایی در سده‌های ۱۸ و ۱۹ میلادی تلفیقی از تأثیرات اروپایی (جورجی، نئوکلاسیک و حتی ویکتوریایی آغازین) با ذائقه و مصالح محلی بود. برای مثال، در خانه‌های مستعمراتی و مزارع ویرجینیا، ترکیبی از جزئیات دوران استعمار آمریکا با المان‌های اصیل انگلیسی دیده می‌شد؛ سقف‌های چوبی با تیرهای نمایان، کف‌پوش‌های چوبی تخته‌ای پهن، شومینه‌های آجری بزرگ در مرکز اتاق و مبلمان ساخته‌شده از چوب بلوط یا گردو که توسط نجاران محلی بر اساس مدل‌های اروپایی (مانند کمدهای چیپندیل یا صندلی‌های ملکه آن) ساخته می‌شد.
در این دوره، عناصر شاخص دکور سنتی عبارت بودند از منبت‌کاری‌های مفصل در چوب (بر روی دیوارکوب‌ها، نرده‌های پلکان و مبلمان)، مبلمان تیره‌رنگ و سنگین، پرده‌های بلند و ضخیم مخمل یا ابریشم با چیدمان چندلایه، گچبری‌ها و ابزارهای تزئینی طلایی در محل اتصال دیوار و سقف (کرنیزها و تاج‌ها)، و اکسسوری‌هایی مانند آیینه‌های قدی با قاب طلایی، شمعدان‌ها و چلچراغ‌های کریستال که همگی فضایی اشرافی و مجلل پدید می‌آوردند. بسیاری از این عناصر تا امروز نیز به عنوان امضای سبک سنتی شناخته می‌شوند.
با گذر زمان و ورود به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، اگرچه جنبش‌های مدرن در معماری ظهور کردند، ولی سبک سنتی همچنان به عنوان زبان طراحی محبوب در خانه‌های مجلل و حتی خانه‌های معمولی ادامه یافت. در دوران ویکتوریایی (اواسط تا اواخر قرن ۱۹) گرایش به تزئینات حتی پررنگ‌تر شد و الگوهای پرنقشونگار، رنگ‌های جیغ (مانند زرشكی، سبز زمردی، آبی نفتی) و اسباب و اثاثیه‌ی بسیار آراسته وارد دکوراسیون شدند. هرچند، امروزه از آن دوره عمدتاً به عنوان بخشی از میراث سبک سنتی یاد می‌شود و طراحان طراحی داخلی معاصر بیشتر به جنبه‌های متعادل‌تر و هماهنگ‌تر سبک سنتی گرایش دارند.
به طور خلاصه، ریشه‌های سبک سنتی را می‌توان در علاقه‌ی مداوم انسان به تقارن، نظم و زیبایی کلاسیک ردیابی کرد؛ از معابد باستانی یونان تا سالن‌های اشرافی قرن نوزدهم و خانه‌های تاریخی آمریکا. این میراث تاریخی غنی موجب شده سبک سنتی همچنان معتبر بماند و به عنوان پلی میان گذشته و حال در طراحی داخلی ایفای نقش کند.
اصول طراحی در سبک سنتی (رنگ، مبلمان، چیدمان، متریال)
سبک سنتی دارای مجموعه‌ای از اصول زیباشناختی است که در تمامی اجزای طراحی داخلی از رنگ گرفته تا چیدمان و جنس مواد مشاهده می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین این اصول می‌پردازیم:
رنگ و پالت رنگی:
در طراحی داخلی سنتی، رنگ‌های خنثی و کلاسیک نقش زمینه را بازی می‌کنند و رنگ‌های غنی و عمیق به صورت تأکیدی به کار می‌روند. معمولاً سقف‌ها روشن و دیوارها به رنگ‌های خنثی ملایم نظیر سفید، کرم، نخودی یا خاکی در می‌آیند تا پس‌زمینه‌ای آرام برای جلوه‌گری سایر عناصر باشند. بر این بوم خنثی، مبلمان چوبی تیره و عناصر دکوراتیو پررنگ قرار می‌گیرند؛ به عنوان مثال انواع چوب‌های اصیل مانند چری (گیلاس)، گردو یا ماهون با پرداخت براق و لکه‌های تیره برای میزها، کمدها و قاب صندلی‌ها بسیار رایج‌اند.
رنگ‌های شاخص سبک سنتی شامل تُن‌های گرم و سلطنتی است: قرمز بورگاندی، زرشکی، سبز یشمی یا جنگلی، آبی سرمه‌ای، قهوه‌ای شکلاتی و طلایی همگی در این سبک جایگاه دارند. برای نمونه، ممکن است دیوارها کرم باشند اما در پارچه‌های مبلی یا پرده‌ها رنگ سبز تیره و نقش‌دار یا شرابی به چشم بخورد تا فضا را از یکنواختی درآورد. به طور کلی، پالت رنگی سنتی گرم، غنی و دعوت‌کننده است. دیوارهای خنثی باعث می‌شوند مبلمان و آثار هنری بهتر دیده شوند و رنگ‌های تیره و جوهری در جزئیات، حس عمق و وقار به فضا می‌بخشند.
این رنگ‌ها برخلاف رنگ‌های نئونی یا بسیار براق، آرامش‌بخش‌اند و فضایی صمیمی و در عین حال رسمی ایجاد می‌کنند. برای جلوگیری از یکنواختی، در دکور سنتی از ترکیب سایه‌های پررنگ و ملایم استفاده می‌شود؛ مثلاً طرح‌های گلدار چندرنگ روی پارچه‌ها یا تابلوهایی با پس‌زمینه‌ی تیره و نقوش طلایی که همگی در کنار هم هارمونی دارند بدون آن‌که بیش از حد چشمگیر یا ناهنجار باشند.
مبلمان و اثاثیه:
مبلمان در سبک سنتی معمولاً فاخر، سنگین و با جزئیات هنرمندانه است. طرح و ساختار بیشتر قطعات مبلمان از الگوهای تاریخی الهام گرفته شده است. برای مثال، صندلی‌ها و مبل‌های راحتی اغلب دارای دسته‌ها و پایه‌های منحنی و منبت‌کاری‌شده هستند. یکی از نمادین‌ترین قطعات مبلمان سنتی، صندلی سبک «ملکه آن» (Queen Anne) است که دسته‌های منحنی، پایه‌های قوس‌دار موسوم به کابریوله و پشتی بلند دارد.
یا صندلی‌های بال‌دار (Wingback) با پشتی بلند و باله‌های طرفین که نخستین‌بار در دوران کلاسیک برای جلوگیری از کوران هوا در نشیمن ساخته شدند، از عناصر رایج مبلمان سنتی به شمار می‌روند. میزهای چای‌خوری یا عسلی با پایه‌های خراطی‌شده، بوفه‌ها و ویترین‌های چوبی دارای کنده‌کاری و شیشه‌ی منقوش، تخت‌خواب‌های چهارستونه یا با تاج‌های منبت‌کاری‌شده، و کمدهای چوبی بزرگ با تزئینات برنجی، همگی در یک اتاق سنتی به چشم می‌خورند
این قطعات معمولاً از چوب‌های باکیفیت و سنگین ساخته می‌شوند تا دوام و اصالت را القا کنند. علاوه بر فرم کلاسیک، رویه‌کوبی و پارچه‌ی مبلمان نیز اهمیت دارد. مبل‌ها و صندلی‌های سبک سنتی غالباً با پارچه‌های مجلل مثل مخمل، ابریشم، ساتن یا چرم طبیعی روکش می‌شوند. طرح پارچه‌ها ممکن است ساده و تک‌رنگ (مثلاً مخمل سبز یشمی) باشد یا دارای نقوش کلاسیک؛ از جمله طرح‌ّهای داماسک، گلدار، چهارخانه یا بته‌جقه و طرح‌های اسلیمی که یادآور پارچه‌های قرن‌های گذشته است.
در یک اتاق نشیمن سنتی، به طور معمول مبلمان به صورت ست و هماهنگ انتخاب می‌شود – مثلاً یک دست مبل استیل با پارچه و طرح مشابه – و تقارن در چیدمان آنها لحاظ می‌گردد: دو مبل تک‌نفره‌ی مشابه دو سوی یک میز قهوه‌خوری قرار می‌گیرند یا یک کاناپه‌ی سه‌نفره روبهروی شومینه و دو مبل تک در طرفین آن چیده می‌شوند تا ترکیبی متقارن حاصل شود. این تطابق و تقارن آگاهانه در مبلمان، حس نظم، تعادل و رسمیت را به فضا القا می‌کند که از ویژگی‌های بنیادین سبک سنتی است.
همچنین وجود یک یا چند قطعه مبلمان آنتیک یا عتیقه (مانند یک میز تحریر قدیمی، یک صندلی لهستانی صدساله، یا یک کنسول آینه‌دار ارثیه‌ی خانوادگی) می‌تواند اصالت فضا را دوچندان کند و روایت‌گر داستان تاریخ باشد. در واقع طراحان سنتی معتقدند خانه باید مانند موزه‌ی زندگی خانوادگی باشد که لایه‌هایی از دوران‌های مختلف را در خود جمع کرده است؛ از این رو ترکیب مبلمان موروثی و جدید در کنار هم امری طبیعی در سبک سنتی است.
چیدمان و پلان فضایی:
یکی از اصول اساسی در طراحی سنتی، سازمان‌دهی فضا بر اساس تقارن و تعادل است. برخلاف طراحی‌های مدرن که به پلان باز و آزاد علاقه دارند، در سبک سنتی فضاها اغلب به بخش‌های مشخص و عملکردهای معین تفکیک می‌شوند. به عنوان نمونه، خانه‌های سنتی معمولاً دارای یک نشیمن یا سالن پذیرایی مجزا، اتاق غذاخوری رسمی جداگانه، کتابخانه یا اتاق مطالعه‌ی مستقل و اتاق خواب‌های مجزا هستند. هر فضا کاربرد خاص خود را دارد و با مبلمان مناسب آن عملکرد پر می‌شود.
برای نشیمن رسمی چینش مبلمان به صورت دایره‌ای یا نیم‌دایره‌ای پیرامون یک نقطه‌ی کانونی (معمولاً شومینه یا میز مرکزی) است. در اتاق غذاخوری سنتی، میز ناهارخوری بزرگ چوبی به مرکزیت فضا قرار گرفته و صندلی‌های هم‌شکل به تعداد زیاد در اطراف آن چیده می‌شوند؛ لوستر کلاسیک در مرکز سقف بالای میز نصب می‌شود و بوفه‌ی ظروف کریستال و آینه‌ی طلایی بر روی دیوار شاخص فضا تعبیه می‌گردد که همگی ترکیبی متقارن و رسمی را شکل می‌دهند.
ورودی خانه یا سرسرا نیز در سبک سنتی اهمیت دارد؛ معمولاً با یک کنسول و آینه در مقابل در ورودی، یک لوستر یا چراغ آویز آنتیک در سقف، و شاید یک نیمکت یا صندلی مهمان در کنار. این عناصر ورودی متقارن و دعوت‌کننده، خوشامدگویی باشکوهی را القا می‌کنند.
به طور کل، هر اتاق سنتی دارای یک نقطه‌ی کانونی (Focal Point) است که چیدمان باقی عناصر حول آن انجام می‌شود. این نقطه‌ی کانونی می‌تواند یک شومینه‌ی مرمرین با قاب چوبی منبت‌کاری‌شده باشد که بالای آن یک تابلوی نقاشی روغن یا آیینه‌ی بزرگ قرار گرفته، یا یک تخت‌خواب تاج‌دار باشکوه در اتاق خواب که دو طرف آن میزهای پاتختی مشابه و آباژورهای کلاسیک جفت چیده شده است.
رعایت تقارن (Symmetry) در این ترکیب‌ها سبب می‌شود فضا حس ثبات، آرامش و رسمیت پیدا کند؛ انگار هر چیز «در جای درست خود» قرار دارد و هیچ عنصر ناهماهنگی به چشم نمی‌آید. این نظم کلاسیک تا جزئیات کوچکی مثل آویختن پرده‌های دو طرف پنجره‌ها به شکل متقارن یا قرارگیری دو گلدان یا شمعدان مشابه در دو سوی یک طاقچه نیز امتداد می‌یابد. نتیجه‌ی چنین ترتیبی فضایی است که در آن چشم به راحتی گردش می‌کند و احساس خوشایندی از ترتیب و قاعده‌مندی به بیننده دست می‌دهد.
مصالح و بافت‌ها:
مواد و متریال مورد استفاده در سبک سنتی عموماً از نوع طبیعی، باکیفیت و دارای بافت غنی هستند. چوب مهم‌ترین متریال این سبک است؛ چه به صورت سازه‌ای (در ستون‌ها، پنل‌های دیواری و کف‌پوش) و چه در مبلمان و در و پنجره‌ها. چوب‌های سخت مانند بلوط، گردو، گیلاس و ماهون با پرداخت جلاخورده و لکه‌های رنگی گرم ترجیح داده می‌شوند، چرا که رگه‌های طبیعی و رنگ عمیق آنها شکوه خاصی به فضا می‌دهد. سنگ نیز در عناصر معماری به چشم می‌خورد؛ مثلاً شومینه‌ها اغلب از سنگ مرمر، سنگ آهک یا گرانیت ساخته می‌شوند و در کناره‌های راه‌پله یا ایوان‌های ورودی ممکن است ستون‌های سنگی کلاسیک دیده شود.
فلزات در جزئیات تزئینی نقش دارند: قطعات برنجی و برنزی در دستگیره‌های در و کشو، پایه‌ی چراغ‌ها، قاب آینه‌ها و شمعدان‌ها بسیار محبوب‌اند، زیرا پتینه‌ی طلایی و براق آنها حس لوکس سبک سنتی را تقویت می‌کند.
پارچه‌ها و منسوجات در فضای سنتی سهم زیادی در ایجاد بافت و گرما دارند. پرده‌های بلند از جنس مخمل سنگین یا ابریشم آستر‌دار که با آویزهای منگوله‌دار (ریسه‌های منگوله یا پاسمانتری) جمع شده‌اند، تصویری رایج در پذیرایی‌های سنتی است. رویه‌ی مبل‌ها و صندلی‌ها همان‌طور که گفته شد اغلب از پارچه‌های اعلا با نقوش کلاسیک است و معمولاً کوسن‌های پرنقشونگار (مانند کوسن‌های سوزن‌دوزی‌شده یا گلدار) روی مبل‌ها قرار می‌گیرند.
فرش‌های شرقی و دستباف (مثل فرش‌های ایرانی، ترکی یا طرح‌های کلاسیک اروپایی نظیر آوبوسون فرانسه) کف اتاق‌ها را می‌پوشانند و طرح و رنگ خود را به فضا اضافه می‌کنند. این فرش‌ها با نقش‌مایه‌های سنتی و رنگ‌های گیاهی، مکمّل خوبی برای مبلمان کلاسیک به شمار می‌روند و بر غنای لایه‌های طراحی می‌افزایند.
علاوه بر این، کاربرد عناصری چون کاغذ دیواری‌های طرح‌دار (مثلاً راه‌راه‌های ظریف یا گل‌های کلاسیک) در برخی اتاق‌های سبک سنتی متداول است که دیوارها را از سادگی در آورده و به آنها بعد می‌بخشد.
جزئیات معماری نظیر قرنیزها و گچ‌بری‌های نقش‌دار در حاشیه‌ی سقف (تاج‌نما)، قاب‌بندی‌های چوبی دیوار (وینسکوتینگ)، ستون‌ها یا نیم‌ستون‌های تزئینی و طاق‌ها نیز همگی جزئی از متریال و ساختار فضا هستند که هویت کلاسیک را به نمایش می‌گذارند.
نکته‌ی مهم در به‌کارگیری این مصالح و بافت‌ها، کیفیت بالا و اصالت آن‌هاست؛ در سبک سنتی به هیچ وجه نباید حس ارزان‌قیمت یا مصنوعی بودن القا شود. به عنوان مثال اگر از چوب استفاده می‌شود، ترجیحاً چوب طبیعی با روکش اصیل است نه لمینت مصنوعی؛ یا پارچه‌ها حتماً از الیاف مرغوب (پنبه‌ای، ابریشمی، پشمی) هستند تا لمس و ظاهرشان غنی و سنگین باشد.
تمامی این متریال‌ها در کنار هم یک هارمونی حسی ایجاد می‌کنند: چوب گرم و خوش‌رنگ، پارچه‌های نرم و نقش‌دار، سنگ خنثی و باوقار، و فلزات براق و پرجلوه. نتیجه فضایی است که از نظر لمس، بافت و رنگ، پربار و لایه‌لایه احساس می‌شود و غنای بصری سبک سنتی را تکمیل می‌کند.
مقایسه با سایر سبک‌ها (مدرن، نئوکلاسیک، معاصر)
سبک سنتی به عنوان یک سبک تاریخی و کلاسیک، در برابر سبک‌های دیگر طراحی داخلی تمایزات روشنی دارد. در این بخش، تفاوت‌ها و شباهت‌های کلیدی سبک سنتی با سه سبک مهم دیگر – یعنی مدرن، نئوکلاسیک و معاصر – مورد بررسی قرار می‌گیرد.
سبک مدرن در برابر سبک سنتی
طراحی داخلی مدرن رویکردی کاملاً متفاوت از سنتی دارد و بر سادگی، عملکردگرایی و پرهیز از تزئینات غیرضروری تأکید می‌کند. در حالی که فضای سنتی مملو از جزئیات کلاسیک، تقارن و اشیاء زینتی است، یک فضای مدرن بیشتر با خطوط صاف و ساده، پلان باز و احساس مینیمالیستی شناخته می‌شود.
به عبارتی، اگر سبک سنتی را بتوان نماینده‌ی تجمل و تاریخ دانست، سبک مدرن نمایانگر سادگی و شکستن سنت‌ها است. برای مثال، یک اتاق نشیمن سنتی ممکن است دارای مبلمان منبت‌کاری‌شده، پارچه‌های طرح‌دار و اکسسوری‌های متعدد (کتاب‌ها، ظروف دکوراتیو، تابلوهای مختلف) باشد، در حالی که در اتاق نشیمن مدرن خطوط مبلمان بسیار صاف و بدون تزیین است، شاید یک کاناپه‌ی چرمی ساده با میز جلوی مبلی فلزی و بدون رومیزی قرار گیرد و دیوارها عاری از شلوغی و فقط با یکی دو تابلوی انتزاعی مزین شده باشند.
رنگ‌ها نیز در دو سبک کاملاً متفاوت استفاده می‌شوند؛ پالت رنگی مدرن عمدتاً خنثی و روشن (سفید، خاکستری، مشکی) با تکه‌رنگ‌هایی محدود و جسورانه (مثلاً کوسن‌های زرد یا یک تابلوی بزرگ با رنگ قرمز) است، در حالی که پالت سنتی گرم و غنی با ترکیب‌های متنوع‌تری از رنگ‌های عمیق در سرتاسر فضا می‌باشد.
پلان فضا در معماری مدرن معمولاً باز و یکپارچه است – دیوارهای کمتر، فضاهای ادغامی مانند پذیرایی و غذاخوری یکی‌شده – اما در معماری سنتی هر فضا مشخص و محصور است.
همچنین پنجره‌ها در سبک مدرن اغلب بزرگ و بدون پرده‌های سنگین هستند تا نور طبیعی حداکثر استفاده را داشته باشد و مرز داخل و خارج کم‌رنگ شود؛ در مقابل، در سبک سنتی پرده‌های مجلل و چند لایه و کرکره‌های چوبی، نور را تنظیم کرده و به فضا حریم و حالتی دنج می‌دهند.
به طور خلاصه، مدرن به معنای سادگی در فرم و جسارت در مفهوم است و سنتی به معنای غنا در جزئیات و پای‌بندی به فرم‌های آشنا. هر دو سبک جذابیت‌های خود را دارند: مدرن‌ها فضایی باز، روشن، کاربردی و آینده‌نگر می‌آفرینند، در حالی که سنتی‌ها فضایی گرم، اصیل، پرجزئیات و خاطره‌انگیز عرضه می‌کنند. انتخاب بین این دو به سلیقه و روحیات فرد بستگی دارد؛ کسی که عاشق نظم کلاسیک و خاطره‌های گذشته است احتمالاً سبک سنتی را برمی‌گزیند، و آن‌که به دنبال نوگرایی و سادگی است مدرن را ترجیح می‌دهد. البته راه میانه‌ای نیز وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد (سبک ترنزیشنال یا گذار).
سبک نئوکلاسیک در برابر سبک سنتی
سبک نئوکلاسیک در اصل یکی از منابع الهام و زیرمجموعه‌های تاریخی سبک سنتی به شمار می‌آید. نئوکلاسیک همان‌گونه که از نامش پیدا است، به معنای احیای دوباره‌ی کلاسیک است و مشخصاً به طراحی داخلی و معماری اواخر قرن هیجدهم تا اوایل قرن نوزدهم اشاره دارد که از اصول یونان و روم باستان تقلید می‌کرد.
در مقایسه‌ی سنتی و نئوکلاسیک، باید گفت هر دو بر پایه‌ی زیبایی‌شناسی کلاسیک بنا شده‌اند، اما نئوکلاسیک خالص‌تر و مهار‌شده‌تر است. یک اتاق نئوکلاسیک ایده‌آل را در نظر بگیرید: سقف بلند با گچ‌بری‌های ساده اما شکوهمند، دیوارهایی به رنگ خنثی روشن (سفید، کرم یا خاکستری ملایم) با قاب‌بندی‌های دیواری هندسی، ستون‌های تزئینی یا نیم‌ستون‌های کلاسیک در گوشه‌ها، و مبلمانی که ظرافت و تقارن در طراحی آن موج می‌زند (مثلاً یک میز با پایه‌های صاف و شیار‌دار به تقلید از ستون‌های یونانی، یا صندلی‌هایی با پشتی گرد به سبک امپراتوری).
در این فضا تزئینات اضافی و تجمل بی‌رویه جایی ندارد؛ همه چیز متعادل و مبتنی بر اصل کمال در سادگی است. نئوکلاسیک‌ها در واقع واکنشی بودند به افراط‌های روکوکو؛ آنها تقارن، تناسبات دقیق و وقار کلاسیک را دوباره حاکم کردند و از تزئینات شلوغ و سطحی پرهیز نمودند.
به عنوان مثال به جای نقش و نگارهای پیچیده‌ی روکوکو، در یک سالن نئوکلاسیک از نقوش ساده‌ی گلوریته، گلدسته‌های برگی و تابلوهای الهام‌گرفته از اساطیر استفاده می‌شد. رنگ‌بندی در نئوکلاسیک ملایم‌تر و محدودتر است؛ سفید و کرم رنگ‌های پایه هستند و در کنارشان سایه‌های ملایم خاکستری، آبی آسمانی، سبز روشن یا زرد نخودی به کار می‌رود. گاه برای تأکید، از عناصر طلایی (مثلاً در قاب آینه یا حاشیه‌ی مبلمان) یا مشکی به میزان کم بهره می‌گیرند تا کنتراست ایجاد شود.
این در حالی است که در سبک سنتی گستره‌ی رنگ می‌تواند وسیع‌تر باشد و رنگ‌های تیره‌تر (مثل قرمز تند یا قهوه‌ای پررنگ) نیز آزادانه حضور دارند. مبلمان نئوکلاسیک نسبت به سایر زیرسبک‌های سنتی طراحی آرام‌تر و هندسی‌تری دارد؛ خطوط بیشتر مستقیم یا با انحنای بسیار ملایم‌اند، تزئینات کنده‌کاری شده اغلب به نوارهای ساده‌ی تکرارشونده (مانند طرح برگ‌های کوچک یا تخم‌مرغ‌دارت) محدود می‌شوند و پارچه‌های مبلی بدون نقش شلوغ یا با راه‌راه و نقش‌های خیلی ظریف انتخاب می‌شوند.
در واقع نئوکلاسیک را می‌توان چکیده‌ی شیک سنتی دانست. حال اگر سبک سنتی کلی را در نظر بگیریم، شامل تمام عناصر نئوکلاسیک و فراتر از آن است. یک اتاق سنتی ممکن است در کنار عناصر نئوکلاسیک، المان‌های ویکتوریایی یا باروک هم داشته باشد و از نظر رنگ و جزئیات غنی‌تر باشد.
بنابراین تفاوت اصلی این دو در میزان سادگی در برابر تزئینات است. سبک نئوکلاسیک به سمت سادگی کلاسیک متمایل است و زیبایی را در وقار و اعتدال می‌بیند، در حالی که سبک سنتی (به طور عام) ممکن است تزئینات و تنوع بیشتری را بپذیرد. با این وجود، اشتراکات زیادی نیز دارند؛ هر دو تقارن، معماری کلاسیک (ستون، طاق قوسی، گچبری کلاسیک) و مبلمان الهام‌گرفته از عهد باستان را ارج می‌نهند و فضایی آراسته اما آرام می‌سازند.
امروزه برخی طراحان طراحی داخلی سبک نئوکلاسیک مدرن را نوعی به‌روز‌شده‌ی سنتی می‌دانند که در آن به جای مبلمان بسیار حجیم و پرکار سنتی، از قطعات شیک‌تر و کمی مینیمال‌تر استفاده می‌شود ولی چارچوب کلی همان چارچوب کلاسیک است.
به طور خلاصه، نئوکلاسیک را می‌توان چهره‌ی پالوده‌تر و خلاصه‌تری از سنتی دانست؛ هر دو زیبا و بی‌زمان‌اند اما یکی به خلوص کلاسیک نزدیک‌تر است و دیگری به گوناگونی تاریخی گسترده‌تر.
سبک معاصر در برابر سبک سنتی
سبک معاصر (Contemporary) در واقع به طراحی داخلی روز و گرایش‌های جاری در زمان حاضر اشاره دارد. در نتیجه تعریف آن ممکن است در هر دوره تا حدی تغییر کند، اما به طور کلی وقتی از فضای معاصر صحبت می‌کنیم، منظور فضایی است که احساس تازگی و به‌روز بودن می‌دهد و معمولاً عناصری از سبک‌های مختلف را به شکلی هماهنگ کنار هم می‌آورد.
طراحی معاصر امروز تلفیقی است از سادگی مدرن، راحتی و گرمابی که شاید در سبک‌های انتقالی دیده می‌شود، و نیز چاشنی از خلاقیت و روندهای نوظهور. اگر سنتی را کاملاً متکی بر گذشته بدانیم، معاصر متکی بر حال است – هرچند وام‌هایی از گذشته هم می‌گیرد. یک اتاق معاصر ممکن است ویژگی‌هایی از سبک مدرن (مانند مبلمان با خطوط ساده و فرم‌های هندسی)، سبک صنعتی (مانند یک دیوار آجری اکسپوز یا لوله‌های نمایان سقف)، و حتی قطعاتی از سبک سنتی (مثلاً یک قالیچه‌ی کلاسیک یا یک مبل راحتی چسترفیلد قدیمی) را کنار هم داشته باشد، بی‌آنکه هیچ‌کدام غالب باشند.
اصولاً طراحی معاصر اکلکتیک (گلچین‌گر) و منعطف است. رنگ‌بندی در فضاهای معاصر امروزی اغلب خنثی و ملایم است (سفید، خاکستری، بژ) همراه با تأکیدهای رنگی محدود که معمولاً پیرو مد هستند – برای مثال، ممکن است در دوره‌ای رنگ سال (مثلاً سبز زیتونی یا آبی نفتی) را در چند کوسن یا یک دیوار شاخص ببینیم.
در دکور معاصر خطوط تمیز و ساده ارزشمند است، مشابه مدرن، اما نه به شدت سبک مدرنِ خالص؛ در معاصر اجازه داریم منحنی‌ها و تزئینات کنترل‌شده هم وارد کنیم به شرطی که کلیت فضا همچنان خلوت و به‌روز باشد. یکی از تفاوت‌های کلیدی معاصر با سنتی در حس‌و‌حال آن است: فضای سنتی رسمی‌تر و آنتیک‌تر به نظر می‌رسد، گویی به تاریخ تعلق دارد، در حالی که فضای معاصر تلاش می‌کند خودمانی‌تر و منعطف‌تر باشد و مستقیماً به مخاطب امروزی مرتبط شود.
برای مثال، یک نشیمن معاصر ممکن است شامل یک مبل راحتی مدرن، یک میز جلوی مبلی چوبی قدیمی (عنصر سنتی) و چند تابلو هنر مدرن روی دیوار باشد؛ ترکیبی که هم راحت و صمیمی است و هم شیک و امروزی. در مقابل، یک نشیمن سنتی چیدمانی رسمی‌تر با ست مبل یکدست کلاسیک، میز و بوفه‌ی هماهنگ و تابلوهای کلاسیک دارد که حالتی موزه‌ای‌تر و آراسته‌تر ایجاد می‌کند.
از نظر انعطاف‌پذیری نیز سبک معاصر جلوتر است – راحت‌تر می‌توان عناصر جدید را به آن افزود یا تغییر داد، چون پایبند به مجموعه الگوهای تاریخی خاصی نیست. در حالی که در سبک سنتی، چارچوب از پیش تعریف‌شده‌ای از لحاظ نوع مبلمان و الگوها وجود دارد که اگر رعایت نشود، ممکن است انسجام فضا را بر هم بزند.
نکته‌ی دیگر تمرکز بر ترندها است: طراحی داخلی معاصر عموماً به آنچه اکنون محبوب است توجه دارد. برای مثال در دهه‌ی اخیر گرایش به فضاهای مینیمال و خاکستری-سفید داشتیم، سپس روند به سمت افزودن رنگ‌های گرم‌تر و سبک مینیمال آلی (ارگانیک) رفت؛ این تغییرات سریع‌تر در فضای معاصر قابل اعمال است.
اما طراحی سنتی فارغ از مد روز حرکت می‌کند و از مدهای زودگذر تأثیر کمی می‌پذیرد. از این رو سبک سنتی همواره ظاهری آشنا و کلاسیک دارد، در حالی که معاصر می‌تواند هر چند سال یک‌بار چهره‌ی تازه‌ای پیدا کند.
با جمع‌بندی مقایسه‌ها: سنتی سبکی است ثابت و مبتنی بر تاریخ، مدرن سبکی است انقلابی و مینیمال بر پایه‌ی منطق قرن بیستم، نئوکلاسیک بازگشتی مهار‌شده به اصول باستانی است، و معاصر رویکردی منعطف به زمان حال. هر چهار سبک در دنیای طراحی امروز به صورت خالص یا ترکیبی حضور دارند و طراحان بسته به پروژه و سلیقه‌ی کارفرما از آنها بهره می‌گیرند.
تأثیر روان‌شناختی فضاهای سنتی
طراحی داخلی فراتر از زیبایی بصری، بر احساسات و روان انسان نیز تأثیر می‌گذارد. فضای پیرامون ما می‌تواند حال‌و‌هوایمان را تغییر دهد، به ما احساس آرامش یا استرس بدهد، و حتی بر رفتار و تعاملات اجتماعی‌مان اثر بگذارد. در این میان، فضاهای سنتی به دلیل ویژگی‌های خاص خود معمولاً اثرات روان‌شناختی قابل توجهی – عمدتاً مثبت – بر ساکنان و کاربران دارند.
یکی از مهم‌ترین تأثیرات یک اتاق یا خانه‌ی طراحی‌شده به سبک سنتی، ایجاد حس راحتی، صمیمیت و آشنایی است. بسیاری از افراد وقتی وارد فضایی با دکوراسیون سنتی می‌شوند، احساسی شبیه بازگشت به خانه یا نوستالژی دوران کودکی را تجربه می‌کنند. دلیل این امر آن است که سبک سنتی از عناصر آزمون‌پس‌داده و آشنای تاریخی استفاده می‌کند که در ناخودآگاه جمعی ما به عنوان خانه‌ی آرام ثبت شده‌اند. رنگ‌های گرم و خاکی، مبلمان کلاسیک که شاید شبیه وسایل خانه‌ی مادربزرگ باشد، نورپردازی ملایم از طریق آباژورها و نور شمع، همگی مغز را به سمت آرامش و امنیت هدایت می‌کنند.
پژوهش‌های روان‌شناسی محیط نشان داده است که رنگ‌های گرم نظیر کرم، قهوه‌ای و سبز زیتونی حس آرامش، ثبات و اعتماد را القا می‌کنند. این دقیقاً همان پالت رنگی است که در فضاهای سنتی غالب است. علاوه بر رنگ، تقارن و نظم کلاسیک موجود در چیدمان سنتی نیز از دید روانی اثر تسکین‌دهنده دارد؛ ذهن انسان به طور طبیعی الگوهای منظم و متقارن را راحت‌تر پردازش می‌کند و در مواجهه با فضایی که در آن هر چیز در جای خودش قرار دارد و عدم‌تقارنی توی ذوق نمی‌زند، احساس آرامش بیشتری می‌کند.
به بیان دیگر، قابل پیش‌بینی بودن و نبودن هرج‌ومرج بصری در اتاق‌های سنتی، استرس دیداری را کاهش می‌دهد و حس قابل اعتماد بودن فضا را به فرد منتقل می‌کند. این موضوع به ویژه در محیط خانه اهمیت دارد، زیرا خانه جایی است که فرد به دنبال آسایش و رهایی از تنش‌های بیرونی است.
ویژگی دیگر فضاهای سنتی، گرما و غنای حسی آن‌هاست که می‌تواند تأثیر مثبتی بر خلق‌وخو داشته باشد. به عنوان مثال، حضور زیاد بافت‌های نرم و طبیعی – مثل فرش‌های دستبافت، پرده‌های ضخیم، مبل‌های مخمل و کوسن‌های پر – حس آغوش گرم را تداعی می‌کند و محیط را از نظر لمسی و دیداری دوست‌داشتنی می‌سازد.
در یک نشیمن سنتی، فراوانی کتاب‌ها در قفسه، تابلوهای متعدد روی دیوار، گلدان‌های گل طبیعی و عکس‌های خانوادگی روی میزها، ناخودآگاه حس زندگی و پویایی را به فرد القا می‌کند که می‌تواند خلق را بهبود بخشد و احساس تعلق به مکان را تقویت کند. بسیاری از روانشناسان محیطی معتقدند فضاهایی که نشان‌دهنده‌ی هویت و تاریخچه هستند – مثل داشتن یادگاری‌ها، عتیقه‌جات یا میراث خانوادگی در دکور – به ساکنین حس ریشه‌دار بودن و استمرار می‌دهد که از نظر روانی بسیار ارزشمند است.
سبک سنتی دقیقاً چنین فضایی می‌سازد: اتاقی که انگار قصه‌گوست و هر وسیله‌اش پیشینه‌ای دارد. این امر می‌تواند به خصوص در دوره‌های پرتنش و تغییرات سریع آرامش‌بخش باشد، چرا که افراد در واکنش به دنیای بیرونی متغیر، به محیط داخلی باثبات و خاطره‌انگیز پناه می‌برند.
از منظر تعاملات اجتماعی نیز طراحی داخلی سنتی تأثیراتی دارد. یک اتاق نشیمن سنتی که مبل‌هایش روبهروی هم چیده شده و یک شومینه‌ی مرکزی یا میز قهوه دارد، مردم را تشویق به دور هم نشستن و گفتگو می‌کند. نرمی صندلی‌ها، نزدیکی فاصله‌ی نشیمن‌ها و وجود اشیاء دکوراتیو جالب، محرک‌هایی برای شروع مکالمه و ایجاد فضای صمیمی هستند.
نورپردازی ملایم و زرد‌رنگ در سبک سنتی (مثلاً نور آباژورها و نور شمع روی شمعدان‌ها) نیز فضایی دنج برای گفتگوی شبانه می‌آفریند، در حالی که نورهای سفید و سرد در فضاهای مینیمال ممکن است حس رسمی‌تر و فاصله‌دار‌تری القا کند.
البته تأثیر روانی فضا نسبی و وابسته به ترجیحات فردی نیز هست. ممکن است فردی که عاشق سادگی مطلق است، در یک خانه‌ی سنتی با اشیاء زیاد دچار خفگی ذهنی شود. اما به طور عمومی، اکثر افراد یک نشیمن سنتی گرم و مرتب را راحت‌تر و صمیمی‌تر از یک فضای تمام‌مدرن و خلوت می‌یابند.
سبک سنتی با تأکید بر زیبایی‌شناسی انسانی – یعنی آنچه طی قرون خوشایند انسان بوده – نوعی زبان جهانی از راحتی و شکوه قابل درک پدید می‌آورد. خانه‌ای که با مبلمان و رنگ‌های سنتی آراسته شده باشد، شاید در نگاه اول خیلی هیجان‌انگیز نباشد، ولی جان دارد و این جان‌داری را به روان افراد نیز تزریق می‌کند.
کاربرد سبک سنتی در طراحی امروز
با گذشت زمان و ظهور سبک‌های نوین، این پرسش پیش می‌آید که آیا سبک سنتی در دنیای طراحی داخلی امروز هنوز کاربرد و جاذبه‌ای دارد؟ پاسخ قطعاً مثبت است. سبک سنتی نه تنها از میان نرفته، بلکه به شکل‌های تکامل‌یافته و ترکیبی همچنان در خانه‌های امروزی و حتی فضاهای عمومی حضور دارد. طراحان و ساکنان خانه‌ها دریافته‌اند که می‌توانند المان‌های ماندگار و زیبای سنتی را با آسایش و نیازهای زندگی معاصر پیوند بزنند و بهترین‌های هر دو جهان را داشته باشند.
یکی از روش‌های رایج به‌کارگیری اصول سنتی در دوران مدرن، سبک ترکیبی یا انتقالی (Transitional) است. سبک ترنزیشنال در واقع پلی میان سنتی و مدرن محسوب می‌شود و عناصر کلیدی هر دو را به تعادلی خوشایند می‌رساند. برای مثال، در یک طراحی انتقالی ممکن است یک مبل کلاسیک با روکش مخمل در کنار یک میز شیشه‌ای مدرن قرار گیرد، یا لوستر کریستال عتیقه با دیوارهای خنثی و آثار هنری مینیمال ترکیب شود. نتیجه، فضایی است که هم نشانی از شکوه گذشته دارد و هم سادگی و کارایی امروز را منعکس می‌کند – فضایی بی‌زمان و دلپذیر.
حتی در طراحی‌هایی که کاملاً وفادار به سنت هستند – مانند بازسازی خانه‌های تاریخی یا طراحی هتل‌های بوتیک – ملاحظات مدرن مانند نورپردازی مخفی، تأسیسات هوشمند و آشپزخانه‌های توکار، در دل طراحی سنتی گنجانده می‌شوند. این‌ها نشان می‌دهد که سبک سنتی در طراحی داخلی امروز نه بازگشت صرف به گذشته، بلکه احیای ارزش‌های کلاسیک در چهارچوب عملکرد و راحتی معاصر است.
از منظر روندهای طراحی، ما شاهد بازگشت برخی مؤلفه‌های سنتی به مدهای اخیر بوده‌ایم؛ از جمله پارچه‌های گلدار چینتز، مبلمان دامن‌دار، فرش‌های ایرانی، و تزئینات دست‌ساز. این بازگشت که گاهی با نام طنزآمیز «Grandmillennial» از آن یاد می‌شود، تلاشی از سوی نسل جدید برای آشتی با خاطره‌ی خانه‌های مادربزرگ است – با چاشنی نوگرایی و پالایش بصری.
از سوی دیگر، طراحان مشهوری مانند Alexa Hampton یا Miles Redd نیز در پروژه‌های خود ترکیب خلاقانه‌ای از سنت و مدرنیته را اجرا می‌کنند. آنها ممکن است مبلمان روکوکو را با رنگ دیوار بنفش بادمجانی یا پارچه‌ای مدرن ترکیب کنند تا در عین وفاداری به سنت، فضای نوآورانه و مرتبط با سبک زندگی امروز خلق شود.
در فضای عمومی نیز سبک سنتی کاربرد فراوان دارد؛ از لابی‌های مجلل با گچبری کلاسیک و مبلمان چسترفیلد گرفته تا رستوران‌هایی با تم نوستالژی و کافی‌شاپ‌هایی با دیوارکوب‌های آنتیک. در بسیاری از خانه‌های معاصر، سبک سنتی همچنان برای فضاهایی نظیر پذیرایی رسمی حفظ می‌شود، در حالی که اتاق‌خواب یا آشپزخانه می‌تواند مدرن باشد. این رویکرد انعطاف‌پذیر، نشان‌دهنده‌ی دوام و مقبولیت سنت در طراحی قرن بیست و یکم است.
در مجموع، سبک سنتی همچنان زنده و پرکاربرد است، نه صرفاً به عنوان خاطره‌ای از گذشته، بلکه به عنوان سبکی پویا که با پذیرش نیازهای روز، غنا و شخصیت را به فضاهای زندگی امروز می‌افزاید. این سبک بر ارزش‌هایی چون تقارن، جزئیات فاخر، اصالت متریال و خاطره‌انگیزی تکیه دارد – ارزش‌هایی که حتی با تغییر مدها، همچنان برای انسان جذاب و آرامش‌بخش هستند.
سبک سنتی در طراحی داخلی، با وجود ظهور ده‌ها سبک و ترند جدید در دوران معاصر، همچنان به عنوان یک رویکرد معتبر و دوست‌داشتنی حضور دارد. این سبک که از دل تاریخ هنر و معماری برآمده، نوعی تداوم فرهنگی در فضای زندگی ما ایجاد می‌کند و از طریق مبلمان آنتیک، رنگ‌های گرم، تقارن زیباشناختی و جزئیات غنی، پیوندی حسی با گذشته برقرار می‌سازد.
در این مقاله دیدیم که سبک سنتی چگونه در قرون ۱۸ و ۱۹ شکل گرفت و چه اصولی (از رنگ و بافت گرفته تا چیدمان و مصالح) آن را تعریف می‌کنند. همچنین مقایسه‌ی آن با سبک‌های مدرن، نئوکلاسیک و معاصر نشان داد که هرچند هر سبک ویژگی‌های متمایزی دارد، اما سنتی توانسته جای خود را حتی در دنیای امروز حفظ کند – خواه به صورت خالص و خواه در ترکیب با دیگر سبک‌ها.
از منظر تأثیر روان‌شناختی نیز آشکار شد که چرا فضاهای سنتی تا این حد آرامش‌بخش و دلنشین به نظر می‌رسند و چگونه حس ثبات و صمیمیتی که می‌آفرینند برای انسان معاصر ارزشمند است. در نهایت، کاربردهای سبک سنتی در طراحی امروز بیانگر انعطاف و تطبیق‌پذیری آن است؛ این‌که چگونه می‌توان با اندکی خلاقیت، اصالت گذشته را در خدمت آسایش امروز درآورد.
به قول طراحان باتجربه، زیبایی اصیل هیچ‌گاه کهنه نمی‌شود – جذابیت و وقار سبک سنتی نیز گواه همین مطلب است. حتی اگر جزئیاتی از آن دستخوش تغییر یا بازتفسیر شوند، روح کلی آن – یعنی عشق به هنر و تاریخ در چهارچوب فضایی راحت و قابل زندگی – پایدار خواهد ماند. از این رو می‌توان پیش‌بینی کرد که سبک سنتی همچنان در سال‌های آینده الهام‌بخش طراحان و محبوب دل ساکنان خانه‌ها خواهد بود.
ترکیب درست آن با زندگی مدرن می‌تواند بهترین‌ها را از هر دو جهان به ارمغان آورد: هم شکوه و شخصیت و هم آسایش و کاربرد. سبک سنتی آزمون زمان را پس داده و سربلند باقی مانده است؛ و احتمالاً تا زمانی که انسان‌ها برای حس خانه و هویت ارزش قائلند، این سبک همچنان زنده و جذاب باقی خواهد ماند.
جهت دسترسی به مطالب بیشتر، به این صفحه از سایت مراجعه کنید.
جهت دسترسی به کتب مرتبط با طراحی داخلی، به این سایت مراجع کنید.