خانه هنرمندان ایران ، از سربازخانه دیروز تا خانه هنرمندان امروز

تاریخچه

خانه هنرمندان ایران، یکی از مراکز فرهنگی و هنری ایران است که هر ساله تئاترها و کنسرت‌های زیادی در آن برگزار می­‌شود، همچنین گالری­‌هایی برای برگزاری نمایشگاه­‌های هنرهای تجسمی، نقاشی، گرافیک، عکس و مجسمه‌سازی نیز در این مجموعه وجود دارد. خانه هنرمندان در منطقه‌ی شش شهرداری تهران و در پارک هنرمندان محله‌ی ایرانشهر واقع شده است. این بنا در زمان جنگ جهانی دوم در محوطه یکی از باغ‌های دوران قاجار ساخته شده است و سابقاً برای انبار مهمات و تجهیزات نظامی متفقین مورد استفاده قرار می‌گرفت.
از اواسط دهه بیست خورشیدی تا سال 1357 به صورت یک مرکز نظامی نیمه متروک باقی ماند تا این‌که در سال 1377 به مالکیت شهرداری تهران درآمد. این بنا پس از بازطراحی توسط بیژن شافعی، در سال 1378 به عنوان مرکزی برای رویدادهای فرهنگی و هنری بازگشایی شد. بیژن شافعی یکی از معماران معاصر ایرانی و فارغ التحصیل معماری از دانشگاه تهران است. او پروژه‌های متعددی را در حوزه‌های فرهنگی، اداری، مسکونی و… طراحی کرده است که یکی از شاخص‌ترین آن‌ها پروژه خانه هنرمندان می‌باشد.

توضیحات پروژه

فعاليت هاي چشمگير خانه هنرمندان ايران و استقبال گسترده مردم در دهه اول فعاليت، اين مكان را كمبود فضاهاي نمايشگاهي، همايشي روبرو ساخت و نظر به محدوديت هاي فوق طي نامه مورخ ۱۳/۸/۸۶ از سوی خانه هنرمندان ايران به شهردار كلان شهر تهران؛ مأموريت ارايه خدمات طراحي و مشاوره و اجراي پروژه توسعه خانه هنرمندان ايران به دفتر طراحي آقاي مهندس بيژن شافعي محول گرديد. اين دفتر از  همان ابتدا، پس از برداشت دقيق مكان طرح و هماهنگي با نقشه هاي موجود خانه هنرمندان ايران گزينه اي كه امكان ايجاد چهار سالن مستقل چندمنظوره را تأمين نمايد، ارائه نمود. سالن ها در فضاي حياط هاي پشت خانه هنرمندان به نحوي طرح گرديدند كه تهويه راهروهای ارتباطي خانه از بين نرود و ضمناً دسترسي از راهروهاي خانه به سالن هاي جديد با يك فيلتر ارتباطي صورت پذيرد. در همين ارتباط امكان خروجي اضطراري كه قبلاً در خانه هنرمندان براي هيچكدام از سالن ها تأمين نشده بود، براي كليه سالن ها كه مجموعا به هشت بخش تقسيم مي شوند ايجاد گرديد. سالن هاي جديد به ساختمان قديمي نمي چسبد و امكان ارتباط با يك دهليز از طريق راهروها صورت پذيرفته است.

اين گسترش به گونه اي طرح گرديد كه خود سالن ها هيئتي مجسمه گونه و هنرمندانه داشته باشند و ضمناً محور ارتباطي ضلع شمالي خانه هنرمندان را به باغ هنر پيوند دهند. محوري كه قبلاً با ايجاد يك كانتر بكلي مسدود گرديده و امكانات ارتباطي با باغ هنر را از ميان برداشته بود. طرح ها پس از تهيه نقشه هاي مرحله اول در فضاي باغ خانه هنرمندان به هيئتي سه بعدي ارائه گرديدند ومورد تأييد  قرار گرفتند. پس از تهيه طرح فاز اول معماري، نقشه هاي مرحله دوم معماري و نقشه هاي سازه تهيه شدند. نقشه هاي سازه براساس يك سازه بسيار سبك با دهانه هاي مناسب براي سالن ها تهيه شد. به طوري كه ميزان مصرف آهن در هر مترمربع به حداقل رسيد. طراحي سازه به شكلي انجام پذيرفت كه امكانات اجرايي با كيفيت بسيار ساده و سريع انجام پذيرد.

در همين ارتباط بودجه مورد نظر مي بايستي از محل شهرداري منطقه شش تهران تامين مي گرديد. مشكلات منابع مالي از طرف شهرداري، زمان شش ماهه پروژه را تطويل نمود و سالن ها با محدوديت مالي فراوان در انتهاي دهه نخست فعاليت خانه هنرمندان آماده بهره برداري موقت شد. اين محدوديت ها باعث گرديد سقف كاذب اصلي و تاسيسات مكانيكي و الكتريكي مناسب جهت سالن ها تامين نگردد و با عدم تامين منابع مالي دو سال بعد از افتتاح نيز نواقص فوق پابرجا مانده است. امكانات فضايي براي چهار سالن به گونه اي تامين گرديده است كه اين فضاها به سرعت قابل تغيير فضا جهت نمايشگاه هاي موقت با روشنايي طبيعي، مصنوعي، سالن نمايش و كنفرانس یکصد نفره و فضاي ورکشاپ و چند منظوره باشند. ارتباط با راهروهاي اصلي خانه هنرمندان از داخل و امكان اضطراري از خارج  فضا براي كليه سالن ها امكان پذير گشته است. دهليزهاي مابين خانه جديد و قديم محل نمايش آثار تجسمي پيش بيني شده است. و در نهايت بام خانه جديد محل تجمع فضاي باز نمايشگاهي با تامين امكان سقف سازه سبك كه پيش بيني هاي لازم در سازه براي آن صورت پذيرفته است در نظر گرفته شده است.

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.