معمار: RIGI Design

سال: 2015

مساحت: 250 متر مربع

شهر: تیانجین

کشور: چین

عکاس: BIAN Huan-Min

توضیحات ارائه‌شده توسط معماران: (متن ترجمه شده از انگلیسی)

پیش از آن‌که دفتر طراحی «ریگی» مسئولیت این پروژه را بر عهده بگیرد، مالک پروژه از پیش مجموعه‌ی کاملی از نقشه‌های طراحی فضا را تهیه کرده بود. اما آن طرح‌ها نتوانسته بودند مشکلات موجود در فضاهای درمانی سنتی را برطرف کنند. پس از واگذاری پروژه به ریگی، این دفتر همراه با مالک، طرح اولیه را به‌طور کامل کنار گذاشت. ریگی در تلاش بود تا با طراحی فضا، احساس ناخوشایند و ناآرامی ناشی از محیط درمانی را از میان ببرد و فضایی متفاوت و انسانی خلق کند. این مجموعه امیدوار بود که از طریق دیدگاه‌های نوین طراحی، فضایی درمانی بسازد که پیام‌آور اعتماد و امید باشد. در زندگی باید گرما، نیت نیک، صمیمیت، ارتباط و لبخند وجود داشته باشد و ریگی آرزو داشت تمام این مفاهیم در دل این فضا جلوه‌گر شود.

کلینیک دندان‌پزشکی اصولاً فضایی دلپذیر به شمار نمی‌آید؛ یا شاید بهتر باشد بگوییم هیچ فضای درمانی‌ای نمی‌تواند واقعاً باعث شادی افراد شود: پیشخوان سرد پذیرش، صندلی‌های نگران‌کننده‌ی انتظار و درهایی که پشت‌شان تجربه‌ای ناخوشایند نهفته است؛ همه‌ی این‌ها فضا را آکنده از نوعی بی‌اعتمادی میان پزشک و بیمار می‌کنند. با این‌حال، از منظر معنوی، کلینیک باید جایی باشد که امید به همراه داشته باشد، یا دست‌کم فضایی گرم و انسانی باشد. رفتن نزد دندان‌پزشک شاید خوشایند نباشد، اما ریگی تلاش کرده با «جادوی طراحی»، اندکی گرما و مراقبت را به این فضا ببخشد.

جایی که گرما وجود دارد، زندگی باید شادتر باشد. این کلینیک، بازتاب تصویری ذهنی از یک فضای درمانی آرمانی در نگاه ریگی است؛ یک ایستگاه زندگی به سبک ریگی.

نشان برند و هویت بصری این کلینیک با رنگ نارنجی تعریف شده است. از همین رو، «دایره» به‌عنوان عنصر پایه در سراسر طراحی به کار رفته است. استفاده از چوب و ترکیب رنگ‌های خاص، بافتی گرم و دل‌نشین را به‌صورت حسی القا می‌کند. فضا شامل چهار بخش است: ورودی، بخش کودکان، فضای انتظار، و اتاق‌های درمان. هر یک از این فضاها افزون بر عملکرد اصلی، حامل نگرش خاص طراحی خود هستند و در مجموع، شناسنامه‌ای برای این برند درمانی می‌سازند که فضای خشک درمانی را به ایستگاهی سرشار از زندگی و احساس انسانی تبدیل می‌کند.

این پروژه در یک مجموعه‌ی خلاقیت‌محور اجرا شده است. از منظر رفتاری، مراجعه به پزشک با خرید کردن تفاوت اساسی دارد؛ هیچ‌کس به‌صورت اتفاقی به کلینیک وارد نمی‌شود و بیماران فقط پس از آگاهی و تصمیم‌گیری مراجعه می‌کنند. ویژگی خاص این نوع خدمات باعث می‌شود که نیاز به تابلوی تبلیغاتی بزرگ وجود نداشته باشد؛ در عوض، یک نمای دوستانه می‌تواند فاصله‌ی میان فضا و بیمار را کاهش دهد. بر همین اساس، ریگی راهبرد طراحی خود را بر محو کردن مرز میان درون و بیرون بنا نهاده است؛ با استفاده از گیاهان در نمای بیرونی، فضای داخل و خارج به هم پیوند می‌خورند، و اندازه‌ی نشان روی دیوار به‌گونه‌ای کاهش یافته که فضای بیش از حد تجاری را القا نکند. نمای بیرونی با بهره‌گیری از فرم دایره‌ای، که از عناصر هویتی کلینیک برگرفته شده، به درون امتداد می‌یابد، و استفاده از متریال‌های جذاب، فضایی گرم اما حرفه‌ای به‌وجود می‌آورد. طراحی پیشخوان پذیرش نیز تلاشی است برای القای حس آرامش و برابری. از همان ورودی، بیننده درمی‌یابد که وارد فضایی دوستانه و یک کلینیک گرم و دل‌نشین شده است.

ایجاد حس اعتماد در فضا، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های طراحی ریگی بوده است. جهان بزرگ‌سالان پیچیده است و پر از ناامنی؛ گاهی توجه زیاد ممکن است فاصله‌ای ناآگاهانه ایجاد کند. به همین دلیل، ما به مالک پیشنهاد دادیم که در محل ورودی، فضایی برای کودکان در نظر گرفته شود. توجه به کودکان، نوعی توجه به بزرگ‌ترها نیز هست؛ کلینیکی که برای کودکان اهمیت قائل است، به‌شکلی غیرمستقیم حس مسئولیت‌پذیری و توجه را منتقل می‌کند. فضا هیچ‌گاه مستقل از انسان معنا نمی‌یابد؛ احساسات و نیازهای رفتاری انسان‌ها در فضا، همواره نقطه‌ی تمرکز ریگی در طراحی بوده است. طراحی نباید نسخه‌ای از بالا به پایین باشد؛ بلکه باید چیزی باشد که کاربران در تجربه‌ی خود به روشنی حس کنند. این اصل طراحی در دوران امروز است.

صندلی‌های انتظار در بیمارستان‌های سنتی به شکل ردیفی و منظم چیده می‌شوند. اما همین نظم، اضطراب بیماران را تشدید می‌کند. در نهایت، آنچه در انتظارشان است، تجربه‌ای ناخوشایند است. بنابراین، ما فضای انتظار را شبیه به میز شام طراحی کردیم؛ جایی که افراد می‌توانند روبه‌روی هم بنشینند، گفتگو کنند یا در آرامش منتظر بمانند. در چنین چیدمانی، انتظار حالتی صمیمی، تصادفی و برابر به خود می‌گیرد که بیمار در آن، شخصیت و گرمای فضا را حس می‌کند. بخش نارنجی‌رنگ و شفاف در سمت چپ فضای انتظار، اتاق پشتیبانی و استریل کلینیک است. همه‌ی ابزارهای درمانی و لوازم مصرفی در آنجا پاک‌سازی می‌شوند. از این طریق، فلسفه‌ی «شفافیت عملکرد» کلینیک از خلال طراحی بازتاب می‌یابد. این عناصر به بیماران کمک می‌کند تا نگرش فلسفی کلینیک را درک کنند. طراحی مبتنی بر سناریوهای روزمره، گرما و حس مراقبت را پررنگ‌تر می‌سازد. شاید اینجا خانه نباشد، اما ریگی تلاش دارد از طریق طراحی، احساسی شبیه خانه را در ذهن بیماران القا کند. در نهایت، کلینیک باید جایی باشد که در آن مشکل‌ها برطرف و امید زاده شود؛ درست مانند خانه.

هنگامی‌که افراد با ردیف‌هایی از تابلوهایی چون «بخش ایمپلنت» یا «تصویربرداری» مواجه می‌شوند، نوعی اضطراب و ناآرامی در آن‌ها پدید می‌آید. ریگی تمام تابلوهای معمول را حذف کرد و به‌جای آن، نوشتارهایی ساده با اندازه‌ای خوانا را روی شیشه‌های راهروها قرار داد. در کلینیکی با این ابعاد، مشکلی به‌نام سردرگمی فضایی وجود ندارد. همچنین از نشانه‌های عددی برای پیوند بین راهرو و بخش‌های مختلف استفاده شد. عددهای روی کف‌پوش، هر فضا را مشخص می‌کنند. هدف نهایی طراحی، به حداقل رساندن اضطراب و حس ناخوشایند ناشی از مراجعه به پزشک است.

جهت دسترسی به پروژه‌های بیشتر به این صفحه از سایت مراجعه کنید.